Orbity gwiazd podobnych do Słońca są bardzo trudne do wykrycia, nawet przy użyciu dużych teleskopów. Zadanie jest jednak łatwiejsze, jeśli gwiazda-gospodarz jest mniej masywna. Ale wtedy planeta musi znajdować się bliżej gwiazdy, aby była wystarczająco ciepła, a przypływy grawitacyjne gwiazdy mogły „uchwycić” planetę ustawiając ją w stałej konfiguracji. To sprawia, że planety te mają utrudnione warunki do utrzymania życia. Kiedy gazowe giganty orbitujące wokół gwiazd podobnych do Słońca mają skaliste księżyce, wtedy szansa na znalezienie życia rośnie.
W 2018 r. dwóch astronomów z Uniwersytetu Columbia ogłosiło pierwszą obserwację egzoksiężyca – satelity orbitującego wokół planety, która sama orbituje wokół innej gwiazdy. Jedną z ciekawostek było to, że ten egzoksiężyc Kepler-1625b był znacznie bardziej masywny niż jakikolwiek księżyc znajdujący się w Układzie Słonecznym. Ma masę podobną do Neptuna i okrąża planetę podobną wielkością do Jowisza.
Czytaj też: Nowy instrument pozwala wykryć nawet najlepiej ukryte egzoplanety
Astronomowie sądzą, że księżyce planet takich jak Jowisz i Saturn będą miały tylko kilka procent masy Ziemi. Ale ten nowy egzoksiężyc był prawie tysiąc razy większy niż jego odpowiedniki z Układu Słonecznego, takie jak Ganimedes i Tytan. Bardzo trudno jest wytłumaczyć powstanie tak dużego satelity przy użyciu aktualnych modeli dotyczących formowania księżyca.
Wszystkie planety, duże i małe, zaczynają swój żywot od zebrania obiektów wielkości asteroid, aby stworzyć skalisty rdzeń. Na tym wczesnym etapie ewolucji układu planetarnego, skaliste rdzenie są otoczone przez gazowy dysk, który powstał w czasie formacji gwiazdy macierzystej. Jeśli rdzeń może rosnąć wystarczająco szybko, aby osiągnąć masę równą 10 Ziemiom, wtedy będzie miał siłę grawitacyjną, aby wciągnąć gaz z otaczającej przestrzeni i rozwinąć się do ogromnych rozmiarów rzędu Jowisza i Saturna. Ta gazowa akumulacja jest jednak krótkotrwała, ponieważ gwiazda odprowadza większość gazu i pyłu z dysku otaczającego nowo powstałą gwiazdę. Jeśli w pobliżu są dwa rdzenie, to rywalizują one o przechwytywanie skał i gazu. Jeśli jeden z rdzeni stanie się nieco większy, zyskuje przewagę i może przechwycić większość gazu dla siebie. Pozostawia to drugie ciało bez dodatkowego gazu do przechwycenia. Zwiększone przyciąganie grawitacyjne sąsiada wciąga mniejsze ciało do roli ogromnego satelity.
[Źródło: phys.org; grafika: NASA]
Czytaj też: Astronomowie po raz pierwszy udokumentowali istnienie księżyca egzoplanety
