Tzw. Stanford marshmallow experiment został zaprojektowany w 1972 roku przez Waltera Mischela. Jego celem było sprawdzenie, czy dzieci będą wolały otrzymać jedną, ale natychmiastową przekąskę, czy może dwie, na które musiałyby poczekać dłużej.
W ten sposób Mischel zaobserwował, że dzieci, które były w stanie oprzeć się pokusie i wytrwać w oczekiwaniu na oba smakołyki, miały m.in. większe osiągnięcia edukacyjne czy lepszy BMI. Niemal 50 lat później podobne badania miała przejść mątwa, czyli rodzaj głowonoga.
Mątwa z gatunku Sepia officinalis przeszła test sprawdzający zdolności poznawcze u ludzi
Zdolność do dłuższego oczekiwania w zamian za lepszą nagrodę, którą testuje się u ludzi w ramach wspomnianego eksperymentu, jest związana ze zdolnościami poznawczymi. Mischel chciał dzięki temu przekonać się, w jakim wieku człowiek staje się wystarczająco inteligentny, by opóźnić otrzymanie nagrody w zamian za utrzymanie lepszych perspektyw na przyszłość.
Ustalenia w tej sprawie, dostępne na łamach Proceedings of the Royal Society B, sugerują, że niektóre naczelne potrafią opóźniać proces gratyfikacji, podobnie jak psy i krukowate. Kolejny eksperyment, tym razem obejmujący mątwy z gatunku Sepia officinalis, dowiódł, iż owe zwierzęta mogą powstrzymać się od zjedzenia mięsa kraba z rana, jeśli dowiedzą się, że w zamian na kolację mogłyby otrzymać krewetki.
Stanford marshmallow experiment przeszły m.in. psy, małpy i krukowate
Badanie miało miejsce w zeszłym roku, a Alexandra Schnell z Uniwersytetu w Cambridge miała wątpliwości, czy mątwy faktycznie wykazały się inteligencją. Aby to sprawdzić, zaprojektowała wraz z innymi naukowcami kolejny test. Mątwy umieszczono w specjalnym zbiorniku z dwiema zamkniętymi komorami przedzielonymi przezroczystymi drzwiami. W komorach znajdowały się przekąski: w jednej była to krewetka królewska (mniej lubiana przez mątwy), a w drugiej – żywa krewetka zmienna.
Symbole umieszczone na drzwiach miały różne znaczenia. Koło wiązało się z natychmiastowym otwarciem, w przypadku trójkąta należało poczekać od 10 do 130 sekund, a kwadrat oznaczał zamknięcie na czas nieokreślony. Badacze odkryli, że wszystkie mątwy zdecydowały się poczekać na bardziej lubiane pożywienie. W dalszej części eksperymentu udowodniono także, że zwierzęta szybko i efektywnie uczyły się rozpoznawania oraz zapamiętywania symboli.