Niezwykłe nagie kręgi, które pojawiły się na pastwiskach Australii i pustyni Namib nie są dziełem termitów. Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie tłumaczy, iż zjawisko jest wynikiem wietrzenia spowodowanego przez intensywne opady i parowanie.
Do tej pory niektórzy naukowcy dowodzili, że są związane z umiejscowieniem gniazd termitów lub są wynikiem roślin konkurujących o ograniczone zasoby. Inii uważali, że to po prostu połączenie termitów i aktywności roślin spowodowało pojawienie się dziwnych kręgów. Fakt, termity rzeczywiście czasami tworzą swoje gniazda w obrębie tych kręgów, lecz nie ma żadnych dowodów, iż stoją za ich powstawaniem. Badacze skupili się na formacjach, które występują na terenie australijskiej pustyni. Użyli dronów do wizualizacji kręgów z góry i wykopali próbki z 48 oddzielnych formacji rozłożonych na 12 kilometrach. Następnie porównali zdjęcia z umiejscowieniem gniazd termitów z perspektywy lotu ptaka.
Czytaj też: Dalszy wzrost emisji CO2 doprowadzi do zniknięcia tych chmur i poważnych zmian klimatu
Kiedy badacze rozpoczęli rozkopywanie gniazd, znaleźli jedynie kilka kopców w obrębie kręgów. Zauważyli wtedy, że zawierają one dużo gliny i ubitej gleby. Doszli wtedy do wniosku, że kręgi powstają w czasie ulewnych deszczy, które odparowują w pustynnym upale. Intensywne opady powodują, że drobna glina przenika do pustych przestrzeni w glebie, zamykając ją twardą „skorupą”, która uniemożliwia wzrost roślin.
W drugim badaniu Getzin i jego kolega Hezi Yizhaq wykorzystali zdjęcia satelitarne do zbadania wzorów pojawiających się w Namibii. Tam skupili się na dziwnie uporządkowanym, niemal sześciokątnym wzorze, widzianym na płaskich, trawiastych terenach. Ale w miejscach, w których topografia jest bardziej zróżnicowana lub warunki są nietypowe, kręgi tworzą różne wzory. W bardzo suchych miejscach natrafili na nieregularnie rozmieszczone koła. Zauważyli także ogromne formacje o średnicy większej niż 20 m. Getzin i jego współpracownicy twierdzą, że aby powstawały kręgi, region musi mieć bardzo jednorodną glebę, tylko jeden lub dwa gatunki roślin o określonych warunkach wzrostu i odpowiednią równowagę między deszczem oraz parowaniem. Te skomplikowane wymagania mogą wyjaśniać, dlaczego opisywane formacje jak do tej pory zaobserwowano jedynie w dwóch miejscach na Ziemi.
[Źródło: livescience.com; grafika: Stephan Getzin]
Czytaj też: Ekstremalne opady deszczu na całym świecie są ze sobą połączone
