Badania opisane w Scientific Reports wykazały, że jedne z najstarszych znanych rysunków naskalnych podlegają niszczeniu w zastraszającym tempie. Za głównego winowajcę uznaje się postępujące zmiany klimatu.
Spora część tego typu obiektów znajduje się w Indonezji, gdzie odnotowuje się m.in. natężone wietrzenie skał wynikające z globalnego ocieplenia. Rysunki odnalezione w jaskini Sulawesi, których wiek szacuje się na co najmniej 35 000 lat, dostarczyły wielu informacji na temat naszych przodków. Naukowcy dowiedzieli się m.in. kiedy i gdzie pojawiło się u nich zamiłowanie do sztuki. Kolejne odkrycia w tej sprawie były związane m.in. z najstarszą znaną sceną polowania, na której znajdują się zwierzęta uwiecznione ok. 44 000-45 500 lat temu.
Czytaj też: Powstaną sztuczne wyspy. Mają stanowić rozwiązanie problemu zmian klimatycznych
Do 2014 r. sądzono, że sztuka naskalna wywodzi się z jaskiń wykorzystywanych w okresie epoki lodowcowej na terenie Francji i Hiszpanii. Później pojawiły się jednak dowody na to, że ludzie po drugiej stronie globu również tworzyli tego typu rysunki i to być może nawet wcześniej niż w Europie. Problem w tym, że położona w tropikach Indonezja jest szczególnie podatna na zmiany klimatu, a skutki globalnego ocieplenia są tam zauważalne nawet 3-krotnie szybciej niż w innych obszarach naszej planety.
Sztuka jaskiniowa pochodząca sprzed tysięcy lat może teraz bezpowrotnie zniknąć
Dr Jillian Huntley z Griffith Centre for Social and Cultural Research oraz jej współpracownicy postanowili skupić się na mechanizmie odpowiedzialnym za degradację rysunków naskalnych. Pod lupę wzięto 11 stanowisk zawierających sztukę jaskiniową. Naukowcy przeanalizowali fragmenty skał, które odpadły od ścian jaskini i w trzech miejscach znaleźli sole, m.in. w postaci siarczanu wapnia i chlorku sodu. Tworzą one kryształy na powierzchni skał, co zwiększa ryzyko ich niszczenia.
Szczególnie uderzające wydaje się tempo powstawania zniszczeń. Badacze natrafili bowiem na wiele fragmentów wielkości dłoni, które odpadły od ścian w ciągu ostatnich pięciu miesięcy. Takie „łuszczenie” może spowodować, że sztuka naskalna, która przetrwała dziesiątki tysięcy lat, zniknie teraz w mgnieniu oka. W ten sposób na zawsze stracilibyśmy informacje, które pozostawili po sobie nasi odlegli przodkowie.
Czytaj też: Powstała maszyna do ochładzania bieguna północnego. Zwalczy globalne ocieplenie?
Wygląda na to, że głównymi czynnikami mającymi niszczycielski wpływ na jaskinie są regularne zmiany temperatur i wilgotności. Są one spowodowane naprzemiennymi sezonowymi opadami deszczu i suszami. Oczywiście tego typu zmiany są charakterystyczne dla różnych pór roku, jednak zostały one przyspieszone przez rosnące temperatury i wzrost częstotliwości występowania nagłych zjawisk pogodowych.
