Najnowsze badania pokazują, czemu prowadzenie wojen przez szympansy jest ewolucyjnie korzystne. Praca przeciwstawia się twierdzeniom, jakoby walka była spowodowana przez wpływ ludzi.
W 1970 roku zostały przeprowadzone pionierskie badania przez Jane Goodall w Tanzanii. Wykazały one, że samce szympansów organizują się w gangi, które najeżdżały terytoria przeciwników. Prymatolodzy doszli do wniosku, że są one ewolucyjnie korzystne. Jednakże niektórzy antropolodzy odrzucili tą możliwość i twierdzili, że wszystko jest winą wpływu człowieka na ich środowisko naturalne. Przykładowo, gdy lasy zostały wycięte, to zwierzęta zaczęły żyć bliżej siebie. Ludzie też je karmili, przez co zaczęły one żyć bliżej obozów ludzkich. To wszystko miało wpływ na wzrost konkurencji i agresji między nimi.
Aby sprawdzić teorie, naukowcy z University of Minnesota przeanalizowali dane z 18 społeczności szympansów żyjących w różnych częściach Afryki. Dane objęły 426 lat obserwowania tych zwierząt oraz 96 lat obserwacji tylko bonobo (4 społeczności). Ostatecznie naukowcy doliczyli się 156 zabójstw, z czego 58 zostało bezpośrednio zaobserwowanych, 41 wynika z dowodów, 53 to podejrzenia (zwierzęta znikały albo miały rany wojenne). Badacze stworzyli tez różne modele komputerowe, który miały wyjaśnić czy to jest ewolucyjnie korzystne czy jest to wina wpływu człowieka. Brały one pod uwagę czynniki takie jak karmienie przez ludzi, rozmiar ich terytoriów i inne sposoby ingerencji człowieka, liczbę dorosłych samców, gęstość zaludnienia, położenie geograficzne.
Badania miały na celu potwierdzenia teorii, że agresja wśród tych zwierząt jest wynikiem działalności człowieka. Ale stało się coś innego- prowadzenie wojen jest dla szympansów korzystne ewolucyjnie.
Praca opublikowana w Nature mówi, że modele związane ze strategiami adaptacyjnymi najlepiej wyjaśniały zebrane dane. Zabójstwa miały najczęściej miejsce na terenach, w które ludzie najmniej się „wtrącali”. Przykładowo 63% poległych wojowników było wspieranych przez osobniki z własnej grupy, co potwierdzało teorię jakoby walczyły one wspólnie o jedzenie, terytorium. 93% „żołnierzy” to były samce, co potwierdziło, że wojna jest sposobem na rozprzestrzenienie swoich genów. Także szympansy nie zabijają dzieci. Przykładowo, gdy znajdą matkę z dzieckiem to zabiją samicę, ale młode oszczędzą. Badania wykazały także, że bonobo są znacznie spokojniejsze od swoich kuzynów.
Szympansy czasem zabijają swoich braci, niezależnie od tego czy człowiek ingerował w środowisko czy nie. Jest oczywiste, że śmiertelna agresja jest dla nich czymś naturalnym.
Praca jest też ważna dla zrozumienia dlaczego ludzie walczą. Michael Wilson mówi:
Czy wojna jest nieodłączną częścią naszej natury? Jeśli szympansy zabiją z przyczyn adaptacyjnych, to czemu nie mieli by tego robić ludzie?
Źródło: http://news.sciencemag.org/, zdjęcie: KONRAD WOTHE/MINDEN PICTURES/CORBIS
