European Chemical Society, grupa zrzeszająca ponad 160 000 chemików z obszaru Unii Europejskiej, przygotowało nowy układ okresowy. W przeciwieństwie do popularnej wersji tabeli, która kategoryzuje 118 znanych pierwiastków z równą przestrzenią dla każdego, nowy wykres został pod tym względem „wypaczony”. W ten sposób spis pokazuje względną obfitość lub niedobór 90 naturalnie występujących elementów na Ziemi.
Według prezesa EuChemu, Davida Cole-Hamiltona, układ to nie tylko ciekawostka. Jest to również ważne przypomnienie, które z ziemskich pierwiastków są zagrożone zniknięciem, głównie za sprawą ludzkiej ingerencji. Zgodnie z nową tabelą, tlen – który stanowi około 21 procent ziemskiej atmosfery – jest najobficiej występującym pierwiastkiem planety i nie grozi mu „wyginięcie”.
Wiele z najbardziej zagrożonych pierwiastków wykorzystuje się do wytwarzania zaawansowanych technologicznie urządzeń, takich jak komputery i smartfony. Ind, na przykład, jest metalem używanym do tworzenia ekranów dotykowych w telefonach i komputerach. Jeśli wydobycie tego pierwiastka utrzyma się na obecnym poziomie, może go wkrótce zabraknąć. Apetyt ludzi na nowe technologie nie jest jednak jedynym zagrożeniem. Hel, drugi najpowszechniejszy pierwiastek we wszechświecie, może zniknąć z Ziemi za kilka dekad. Wszystko przez… napełnianie nim balonów, które, pękają w powietrzu i rozpraszają hel.
W 2019 r. przypada 150. rocznica powstania układu okresowego, który został pierwotnie opracowany przez rosyjskiego chemika Dmitrija Mendelejewa w 1869 r. W ubiegłym tygodniu najstarsza znana na świecie wersja układu okresowego została odkryta w zagraconym magazynie w Szkocji. Wykres pochodzi z 1885 roku.
[Źródło: livescience.com; grafika: EuChemS]
Czytaj też: Znaleziono najstarszy na świecie układ okresowy pierwiastków
