Thermalright zaprezentował ostatnio serię chłodzeń powietrznych o bardzo dobrej wydajności i wysokiej jakości specyfikacji technicznej. W tym gronie jest też jeden z ich topowych modeli – Frost Commander 140 Black. Jest to konstrukcja z podwójną wieżą, która według producenta zapewnia doskonałą wydajność w zakresie chłodzenia. Pozostaje jedynie przyjrzeć się bliżej temu modelowi i zweryfikować te założenia.
Dane techniczne:
- Producent – Thermalright
- Gwarancja – 2 lata w serwisie zewnętrznym
- Rodzaj chłodzenia – aktywne
- Zastosowanie – Socket 1150 / Socket 1151 / Socket 1155 / Socket 1156 / Socket 1200 / Socket 1700 / Socket 2011 / Socket 2066 / Socket AM4 / Socket AM5
- Rozmiar wentylatora – 120 / 140 mm
- Maks. prędkość obrotowa – 1800 / 1850 obr./min.
- Regulacja prędkości – tak
- Maksymalna głośność – 29.6 / 30.2 dB
- Maksymalny przepływ powietrza CFM – 82 / 95.5
- Rodzaj łożyska – S-FDB
- Wymiary radiatora SxGxW – 140 x 121 x 158 mm
- Kolor – czarny
- Waga łączna – 1165 gram
- Dodatkowe cechy – podstawa radiatora wykonana jest z niklowanej miedzi
1. OPAKOWANIE / WYPOSAŻENIE
Thermalright przedstawia nam opakowanie w czarnym kolorze, na którego froncie widnieje grafika przedstawiająca sam cooler oraz informacje o jego kompatybilności z różnymi gniazdami AMD i Intela, w tym z 12. generacją procesorów Intela.
Na tylnej części opakowania znajdują się szczegółowe informacje dotyczące Frost Commander 140 Black, podkreślające jego zalety, takie jak konstrukcja wentylatorów o średnicach 140 mm i 120 mm, solidne aluminiowe wieże z wykończeniem w całości w czarnym kolorze, które nadaje urządzeniu bardziej elegancki wygląd. Nie można również zapomnieć o pięciu ciepłowodach o zwiększonej grubości do 8 mm, które wykorzystują autorski projekt Thermalright zapewniający większą wydajność, a także o podstawie wykonanej z niklowanej miedzi, co dodaje całości bardziej premium charakteru.
Na bokach opakowania znajdziemy szczegółowe specyfikacje Frost Commander, w tym opis konstrukcji podwójnej wieży oraz informacje dotyczące dołączonych wentylatorów: jeden o średnicy 120 mm i drugi 140 mm. Dzięki temu chłodzenie zapewnia wysoką wydajność, zgodnie z deklaracjami producenta. Dodatkowo w zestawie znajduje się wysokowydajna pasta termiczna TF-7 oraz kabel w kształcie litery Y do podłączenia wentylatorów.
Thermalright oferuje bardzo kompletny zestaw akcesoriów montażowych, zarówno dla Intela, jak i AMD, w tym obsługę gniazd Intela, LGA1700/1851. Dzięki temu cooler można bez problemu zainstalować na tych platformach. Poniżej znajdziesz szczegóły zawartości zestawu akcesoriów:
- instrukcja obsługi
- uchwyty montażowe Intel/AMD
- zestaw mocowań dla AMD
- zestaw mocowań dla Intela
- zestaw śrub montażowych dla Intela i AMD
- pasta termiczna Thermalright TF-7
- uchwyty na wentylator
Zaprezentowany zestaw instalacyjny jest niezwykle kompletny zarówno dla platform Intela, jak i AMD, co oznacza, że niezależnie od używanej platformy użytkownik otrzyma wszystkie potrzebne elementy do montażu. Za to plus dla producenta.
2. WYGLĄD / WYKONANIE
Frost Commander, jak już pisaliśmy wyżej, składa się z dwóch wież aluminiowych w kolorze czarnym o wymiarach 140 x 121 x 158 mm. Dolna część chłodzenia została zaprojektowana tak, aby zapewnić kompatybilność z pamięciami RAM o wysokim profilu, co pozwala na bezproblemowe użycie czterech modułów pamięci. W razie potrzeby istnieje również możliwość podniesienia wentylatora, tak aby zwiększyć prześwit. Z wysokością zaledwie 158 mm, ten cooler (lub schładzacz, jak to swego czasu określali puryści językowi) powinien zmieścić się bez problemu w większości obudów.
Wieże zawierają łącznie 53 żebra, które kierują powietrze z wentylatorów na pięć 8-milimetrowych ciepłowodów miedzianych odpowiedzialnych za odprowadzanie ciepła. Wcześniejszy model marki posiadał sześć ciepłowodów, ale o mniejszej grubości 6 mm. Dzięki temu grubsze ciepłowody mogą zapewnić lepszą wydajność – do 33% większą.
W domyślnej konfiguracji Frost Commander 140 Black nie koliduje ze slotami RAM, ponieważ wentylatory są zamontowane z tyłu i w środku jednostki. Jednakże, jeśli zamontujesz wentylator z przodu, kompatybilność z pamięcią RAM jest ograniczona do modułów o wysokości 42 mm. Możesz jednak podnieść wentylator o kilka milimetrów, aby pomieścić wyższe moduły RAM, bez wpływu na wydajność chłodzenia.
Chłodzenie wyposażono w pięć miedzianych ciepłowodów o grubości 8 mm, które zapewniają doskonałą wydajność w odprowadzaniu ciepła. Dopełnia je niklowana miedziana podstawa, która w połączeniu z ciepłowodami skutecznie absorbuje ciepło i odprowadza je. Szczegółowe spojrzenie na konstrukcję pokazuje starannie dobrane wymiary i optymalną liczbę ciepłowodów, co ma przekładać się na znakomitą wydajność.
3. WENTYLATORY
W zestawie z radiatorem znajdują się dwa wentylatory. Mniejszy, o średnicy 120 mm, wtłacza świeże powietrze do pierwszego stosu żeber, podczas gdy większy wentylator 140 mm, umieszczony pomiędzy wieżami, przesyła powietrze do drugiego stosu. Dołączone klipsy montażowe pozwalają na zamontowanie do trzech wentylatorów o średnicy do 140 mm.
Oba wentylatory są wyposażone w łożyska S-FDB. Po zamontowaniu wentylatorów całkowite wymiary zestawu wynoszą 140 mm x 146 mm x 160 mm (S x G x W), a jego waga to 1.34 kg (1 kg radiator + 340 g dla dwóch wentylatorów).
TCL-C12 PRO PWM
Model TL-C12 PRO PWM o średnicy 120 mm osiąga maksymalną prędkość obrotową 1850 RPM, zapewniając przepływ powietrza na poziomie 82 CFM, co jest bardzo dobrym wynikiem. Poziom hałasu wynosi 29.6 dB, co nie jest szczególnie uciążliwe, a ciśnienie statyczne wynosi 2.1 mm H₂O. Osiągi tego wentylatora są wystarczające do jego zadań, oferując dobrą wydajność.
TL-D14X-B
Większy model TL-D14X-B o średnicy 140 mm oferuje prędkość 1800 RPM i imponujący przepływ powietrza wynoszący 95.5 CFM, znacznie przewyższając mniejszy wentylator. Poziom hałasu to 30.2 dB maksymalnie, a ciśnienie statyczne osiąga 2,25 mm H₂O, co czyni go bardziej wydajnym od TL-C12 PRO.
Oba wentylatory spełniają swoje zadanie, mimo różnicy w rozmiarach. Oba modele wyposażono w 4-pinowe złącze PWM, co umożliwia precyzyjną kontrolę prędkości obrotowej. Dodatkowo dołączono do nich podkładki antywibracyjne, które redukują hałas podczas pracy na maksymalnych obrotach. Thermalright wykonał dobrą robotę wybierając te wentylatory, ponieważ zapewniają one wysoką wydajność i bezproblemową instalację.
Głośność przy 1850 RPM
Głośność przy 900 RPM
4. INSTALACJA CHŁODZENIA W OBUDOWIE
Montaż jest prosty i intuicyjny. Backplate dla podstawki Intel jest wykonany z blachy, a podstawka AMD AM4 i AM5 wykorzystuje standardowy blackplate dodawany z płytą główną.
5. PLATFORMA TESTOWA / TESTY PRAKTYCZNE
| Specyfikacja platformy testowej | |
| Procesor | AMD Ryzen 5 7600X 4.7 I 5.3 GHz (6/12 AM5) |
| Płyta główna | Gigabyte B650 Gaming X AX (AM5) |
| Karta graficzna | Gigabyte GeForce RTX 4070 Super Gaming OC 12 GB (12 GB GDDR6X, 192-bit) |
| Pamięć RAM | 32 GB DDR5 G.Skill Ripjaws S5 6000 MHz CL30 (30-40-40-96-136) @ 6200 MHz |
| Nośnik danych | Kingston KC2000 1 TB (PCIe Gen3 NVMe) Samsung 980 PRO 1 TB (PCIe Gen4 NVMe) |
| Zasilacz | Cooler Master GX III 750 GOLD (PCI 5.0) |
| Obudowa | Volcano Horizon ARGB Flow |
| Monitor | Gigabyte M28U (3840×2160, 144 Hz, KVM) |
| System operacyjny | Windows 11 Home (23H2) |
- obroty wentylatorów chłodzenia Frost Commander 140 Black ustawione były ręcznie na 100% w aplikacji Gigabyte Control Center
- obudowa Volcano Perun była zamknięta. W jej środku, z minimalną prędkością obrotową, kręciły się natywnie zainstalowane 4 wentylatory 140 mm (to też zostało ustawione ręcznie)
- obroty wentylatorów na karcie graficznej z kolei zmieniały się automatycznie.
- pasta termoprzewodząca użyta do testów to Arctic MX6, którą wcześniej wygrzewaliśmy po każdej aplikacji metodą na „ziarnko grochu” (tak jest w przypadku testów każdego chłodzenia)
- procesor testowano programem OCCT (wersja 12.0.10), obciążenie trwa przynajmniej 30 minut
- wartości temperatury odczytywane są z programu pomiarowego AMD Ryzen Master
- (WAŻNE) wraz z nadejściem Stycznia 2025 roku procedura testowa będzie zmieniona. Tak jak platforma testowa wyłącznie do testów wydajności chłodzeń (oraz obudów – będzie ona jedna do tego i tego). Testy wydajności wielu chłodzeń będą musiały być zrobione od nowa – tam gdzie się da (coolery które teraz są na wykresach będę musiał przetestować ponownie, jeśli się da)
6. PODSUMOWANIE TESTU
Thermalright z dziś testowanym modelem oferuje bardzo dobrą alternatywę dla standardowych zestawów AIO 240/280/360 mm dla procesorów AMD lub Intel, zapewniając bezproblemowe zarządzanie temperaturami.
Prezentacja produktu oraz zestaw akcesoriów spełniają w pełni oczekiwania, dostarczając szczegółowe informacje dla użytkownika. Na uwagę zasługuje również kompletność zestawu montażowego, który umożliwia łatwą i poprawną instalację na platformach obu marek.
Pod względem wydajności Frost Commander 140 Black spisuje się znakomicie, jeśli uwzględnimy to, że nie jest to chłodzenie wodne AIO, tylko klasyczne powietrzne. Nie odnotowano żadnych problemów z kontrolą temperatur w ekstremalnych warunkach (OCCT). Konstrukcja i jakość użytych materiałów, a także kompatybilność z różnymi gniazdami procesorów, czynią ten model świetnym wyborem do utrzymania temperatur na optymalnym poziomie.
Żeby tylko cena zakupu była niższa od obecnej (459-469 złotych), to byłoby dobrze. Niestety bowiem dla wielu zainteresowanych zapewne będzie ona hamulcowym w ostatecznym zakupie tego chłodzenia. Wszak taniej można kupić dobrej jakości chłodzenia AIO 360 mm a nawet 420 mm, co dla wielu może być główną kartą przetargową w wyborze.
PLUSY
- atrakcyjny design wież chłodzenia
- wysoka jakość wykonania całości
- kompatybilność z Intel LGA1700 / AMD AM5
- prosta i niezawodna instalacja na gnieździe LGA 1700 / AM5
- zastosowanie grubych, 8 mm rur cieplnych
- wysoka wydajność jak na klasyczne chłodzenie powietrzne
- konstrukcja z 5 ciepłowodami o średnicy 8 mm
- połączenie wydajnych wentylatorów 120 mm i 140 mm
- dostępny adapter do połączenia zasilania dwóch wentylatorów
- wewnątrz wentylatorów zastosowano niezawodne łożysko S-FDB
- brak niepożądanych dźwięków podczas pracy wentylatorów
- aluminiowe płytki wieży są dobrze pomalowane czarną farbą
MINUSY
- wentylatory są ciężkie w montażu / demontażu (klipsy montażowe)
- wentylator nieco zasłania moduły pamięci i trzeba go podnieść
- przy maksymalnych obrotach wentylatory są głośne
- brak uchwytu dla trzeciego wentylatora
