Cooler Master GX III Gold to nowa linia zasilaczy ATX 3.0 posiadających certyfikat 80 PLUS Gold. Producent zdecydował się na bezśrubową obudowę o odświeżonym wyglądzie, zapewniając lepszy przepływ powietrza. Nowe zasilacze Cooler Master są wyposażone w przewód PCIe 5.0 12+4 pin (12VHPWR), umieszczony pod kątem 90 stopni, który (w wersji 1200W) może dostarczyć nawet do 450 W mocy do karty graficznej. Produkty cechuje również w pełni modularna konstrukcja.
Pod obudową zasilaczy Cooler Master GX III Gold kryje się radiator z powłoką anodową, który wedle zapewnień producenta ma utrzymywać średnią temperaturę o 5°C niższą względem tradycyjnego radiatora. Można zatem liczyć na większą trwałość i dłuższą żywotność. Produkty wyróżniają się również certyfikatem Cybenetics A – świadczącym o niskim poziomie generowanego hałasu.
Spis treści
SPECYFIKACJA TECHNICZNA
- Producent (OEM): Lite-On
- Maksymalna moc: 650 W
- Wydajność Cybenetics: [115 V] Cybenetics Platinum (89-91%)
- Hałas: Cybenetics Standard++ (30-35 dB[A])
- Zgodność: ATX v3.0, EPS 2.92
- Temperatura pracy (ciągłe pełne obciążenie): 0 – 50°C
- Alternatywna obsługa trybu niskiego zużycia energii: Tak
- Moc 12V łącznie: 649,2 W
- Liczba szyn 12V: 1
- Moc 3.3V + 5V: 120 W
- Moc 5VSB: 15W
- Chłodzenie: Hydrauliczny wentylator z dynamicznym łożyskiem 120 mm (D12SH-12)
- Działanie półpasywne: Tak
- Konstrukcja modułowa: Tak (w pełni)
- Złącza dużej mocy: 2x EPS (2x kable), 2x PCIe 6+2 pin (2x kable), 1x PCIe 12+4 pin (300W)
- Złącza peryferyjne: 8x SATA (2x kable), 4x 4-pinowe Molex (pojedynczy kabel)
- Długość kabla ATX: 610 mm
- Długość kabla EPS: 600 mm
- Długość kabla PCIe 6+2 pin: 550 mm
- Długość kabla PCIe 12+4 pin: 650 mm
- Odległość między SATA/4-pinowym Molexem: 120 mm
- Kondensatory w kablu: Nie
- Wymiary (szer. x wys. x gł.): 150 mm x 85 mm x 160 mm
- Waga: 1.68 kg
- Gwarancja: dziesięć lat
- Cena detaliczna: około 530 złotych
Etykieta z informacjami o napięciu znajduje się na bocznej klapie zasilacza. Istnieją dwie główne wirtualne szyny. Do szyn +3.3V i +5V można dostarczyć maksymalnie 20A (Amper). Daje to łącznie 120 Wat. Pojedyncza, potężna szyna +12V dostarcza maksymalnie 54.1 A, czyli 649.2 Wat.
Ogólnie rzecz biorąc, łączna moc wyjściowa całego zasilacza wynosi 650 Wat, więc zgodnie z nazwą. Na pierwszy rzut oka może to być nieco mylące do zrozumienia, ale ogólnie rzecz biorąc, taka konfiguracja pozwala na wystarczająco elastyczne dostosowanie do zapotrzebowania na energię i powinna zaspokoić większość użytkowników.
Moc wyjściowa dla linii +3.3V i 5V mieści się w normie, ponieważ większość zasilaczy o mocy w tym zakresie, wydanych w ciągu ostatnich pięciu lat, zazwyczaj ma wartości między 20A a 22A. Jest to spowodowane tym, że nowoczesne systemy nie mają dużego zapotrzebowania na energię w tej dziedzinie.
Ogólnie opakowanie zapewnia dobrą ochronę dzięki solidnej konstrukcji i wkładkom z pianki wewnątrz. Na przedniej stronie, oprócz zdjęcia zasilacza i numeru modelu, znajdziesz również odznaki ATX v3.0 i PCIe 5.0, które wyglądają przestarzale, ponieważ istnieją nowsze wersje. Więcej szczegółów technicznych znajdziesz na odwrocie opakowania.
Wymiary to 160 x 150 x 86 mm. Waga wynosi 1.68 kg. Wszystkie modele objęte są 10-letnią gwarancją producenta. Metalowa konstrukcja jest wyposażona w stałą kratę ochraniającą główny i jedyny zainstalowany wentylator chłodzący. Konstrukcja o średnicy 120 mm generuje przepływ powietrza, wciągając powietrze od spodu zasilacza nad jego wewnętrzne podzespoły, aby utrzymać temperatury na odpowiednim poziomie. Ciepłe powietrze jest wypuszczane na tył zasilacza przez dużą wtórną otwartą kratę wentylacyjną. Sześć śrub utrzymuje obudowę zasilacza razem.
OKABLOWANIE
Podobnie jak wiele zasilaczy, Cooler Master GX III 650W GOLD to zasilacz w pełni modularny. Oznacza to, że wszystkie kable można całkowicie odłączyć od głównej jednostki. Chociaż jest to w pewnym stopniu dyskusyjne (ponieważ kable takie jak ATX 24-pin i ATX 4-pin/EPS 8-pin są kablami podłączonymi do płyty głównej przez cały czas), z drugiej strony najczęściej okazuje się korzystne przy bardzo dobrej aranżacji okablowania w budowanym przez nas komputerze.
Cooler Master GX III 650 Gold to zasilacz o mocy 650W zgodny ze standardem ATX 3.0, certyfikowany przez PCIe 5.0, o efektywności 80+ Gold oraz certyfikatem efektywności Cybenetics Platinum. Ten zasilacz posiada również certyfikat poziomu hałasu A – według Cybenetics.
Na wyposażeniu Cooler Master GX III 650 GOLD znajdują się:
- kabel zasilający ATX 24-pin
- kabel EPS 4+4
- kabel EPS 8-pin
- dwa kable SATA
- kabel Molex 4-pin
- trzy kable PCIe 6+2-pin
- pojedynczy kabel 12+4 12VHPWR
Ilość kabli ogólnie jest odpowiednia dla zasilacza o mocy 650W, ale niektóre obszary wymagają poprawy. Kable EPS powinny być dłuższe niż ATX, mając co najmniej 650 mm długości. Grubość przewodów EPS i ATX nie wynosi 16AWG, ale nie będę się skarżył, ponieważ jest to zasilacz o średniej mocy.
Skarżę się jednak na krótki dystans między złączami peryferyjnymi SATA, wynoszący zaledwie 120 mm. Idealnie byłoby, gdyby wynosił 150 mm.
Cooler Master zaprojektował kable 12VHPWR w zasilaczach z rodziny GX III GOLD tak, aby były bardziej wytrzymałe i chłodniejsze w działaniu niż standardowe kable zasilające. Nowe 90-stopniowe kable 12VHPWR od Cooler Master wykorzystują złącza, których końcówki są o 25% grubsze niż standardowe złącza 12VHPWR. Posiadają one cztery sprężyny kontaktowe, co daje dwa razy więcej sprężyn kontaktowych niż standardowe złącza 12VHPWR.
Dzięki tym zmianom Cooler Master twierdzi, że ich złącza działają o 5 stopni chłodniej niż standardowe złącza 12VHPWR, wymagają o 12% większej siły wyciągnięcia, oraz mają o 45% niższą zmianę impedancji.
Te nowe kable 12VHPWR od Cooler Master mają na celu zapewnienie użytkownikom poprawionego bezpieczeństwa i niższych temperatur. Dodatkowo, zakrzywienie kabla o 90 stopni ma również zapobiegać zużyciu kabla spowodowanemu zbyt ciasnym skręcaniem.
Ponieważ kabel 12VHPWR dołączony do tego zasilacza posiada złącza 12VHPWR na obu końcach, można go łatwo wymienić na własnoręcznie wykonane kable CableMod, jeśli jest taka potrzeba. Cooler Master udostępnia schematy wyprowadzeń zasilacza dla wszystkich swoich zasilaczy modularnych, co jest bardzo przydatne, jeśli chcesz samodzielnie wykonać własne kable.
Konkretne długości kabli:
- ATX 24-PIN: 610 mm
- EPS 4+4-PIN ATX 12V: 600 mm
- EPS 8-PIN: 600 mm
- PCI-E 6+2-PIN: 550 mm
- 12 + 4-PIN PCIe 12VHPWR: 650 mm
- SATA: 500 + 120 + 120 + 120 mm
- MOLEX: 500 + 120 + 120 + 120 mm
- POWER: 1360 mm
WNĘTRZE ZASILACZA
Płytka drukowana (PCB) jest mała i dobrze zapełniona, a tranzystory polowe (FETs) regulujące linię 12V są bezpośrednio wystawione na przepływ powietrza od wentylatora. Obok nich znajduje się mały radiator, który dodaje dodatkowe chłodzenie. W odmianach tego modelu zasilacza dysponujących większą mocą znajdziemy te same fioletowe radiatory, ale o znacznie mniejszych wymiarach, ponieważ obciążenia termiczne są tam niższe.
Jak można się było spodziewać, projekt platformy różni się od modeli o mocy 750, 850, 1050W i 1250W, używając kabli do połączenia modułowej płytki PCB z główną, zamiast ścieżek na PCB, co nie wpływałoby na przepływ powietrza i miałoby mniejsze opory ze względu na krótszą drogę.
Używanie kabli do łączenia części w zasilaczu nie jest eleganckie. Przypomina mi to starsze platformy. Na szczęście kable znajdują się po bokach, blokując jedynie przepływ powietrza do czterech kondensatorów polimerowych, które mają zwiększoną tolerancję temperatury.
Główny transformator jest niewielki, ale bez problemu radzi sobie z wymaganą mocą. Po stronie pierwotnej, oprócz przetwornika APFC, dwa tranzystory FET, ułożone w topologii półmostkowej, przetwarzają przychodzący sygnał, aby zasilić główny transformator, który dostarcza energię do strony wtórnej.
Wykorzystywany jest również przekształtnik rezonansu LLC w celu minimalizacji strat przełączania. Sześć tranzystorów FET obsługuje szynę 12V po stronie wtórnej, a dwa przetworniki DC-DC generują szyny poboczne. Główny kondensator ma parametry 450 V 680uF przy 105°C. TK oznacza Toshin Kogyo Co. Ltd, a z tego, co wiem, są to japońskie kondensatory wykonane z wysokiej jakości materiałów.
Jakość lutowania jest nienaganna, a tranzystory FET są wysokiej jakości. Niektórzy mogą krzywić się na widok wspomnianych wyżej kondensatorów TK (Toshin Kogyo Co., Ltd), które na papierze są japońskie, ale produkowane w Chinach, podobnie jak większość japońskich kondensatorów obecnie.
Ostatnio dowiedziałem się, że kondensatory TK są produkowane przez ChengX (Chengxing), który produkuje także kondensatory dla firm takich jak Panasonic, Teapo i Rubycon. Ten producent kondensatorów należy do chińskiego rządu, więc spodziewam się, że jego sprzęt produkcyjny jest zaawansowany. Na koniec, kondensatory filtrujące po stronie wtórnej są marki Jamicon, więc są one dość dobrej jakości.
Podobnie jak w przypadku odpowiedników GX III GOLD o mocy 750W i 850W, a w odróżnieniu od wyższych modeli tej rodziny (1050, 1250W), model o mocy 650W korzysta z tańszego wentylatora Yate Loon 120 mm, opartego na łożyskach HDB i kręcącego się maksymalnie do 2000 RPM. Do 40% obciążenia wentylator nie uruchamia się wcale.
W mojej opinii, Cooler Master powinien ponownie rozważyć tę decyzję i w kolejnych konstrukcjach natychmiastowo przejść na wentylatory marki Hong Hua.
PLATFORMA TESTOWA / METODOLOGIA TESTOWA
- Procesor: AMD Ryzen 5 7600X 5.3/4.7 GHz
- Chłodzenie: Cooler Master MasterLiquid Lite 240
- Płyta główna: Gigabyte B650 GAMING X AX
- Pamięć RAM: 32 GB DDR5 G.Skill Ripjaws S5 6000 MHz CL30
- Karta graficzna: Gigabyte GeForce RTX 4060 Ti Eagle 8 GB
- Dysk: ADATA Legend 960 1 TB NVMe PCIe 4.0
- Obudowa: ZenPC Z1 Mesh Core
- Monitor: Viotek GN27D
Źródło testów – https://www.cybenetics.com/index.php?option=power-supplies
- analizator mocy: N4L PPA1530 x2
- mikrofon: Bruel & Kjaer Type 4955-A
- moduł interfejsu DAC: Picoscope TC-08 x2, Labjack U3-HV x2
- tachometer: UNI-T UT372 x2
- multimeter: Keysight U1273AX, Fluke 289, Keithley 2015 – THD
W porozumieniu z https://www.cybenetics.com/ publikujemy wyniki dotyczące testowanego sprzętu. Opracowanie wyników w formie wykresów / tabel jest moje, poza wykresami dotyczącymi temperatur i głośności.
EFEKTYWNOŚĆ RZECZYWISTA 12V
Sprawność to ten parametr, którym chwali się każdy producent. Cooler Master GX III 650W GOLD przy 10-procentowym obciążeniu na lini 12V 115V oferuje sprawność rzędu 88.89%. Między 30 a 50% sprawność ogólna nie spada poniżej poziomu 91.01% wynosząc maksymalnie 91.60%. Średnia efektywność w zakresie obciążeń 20-100% na linii 115V wynosi 89.94% (a na linii 230V jest to 91.72%), więc jak na oferowany certyfikat sprawności 80 PLUS Gold, jest to dobry wynik.
TĘTNIENIA
Tłumienie tętnień jest dobre na liniach 3.3V i 5V, ale całkowicie nie konkurencyjne na linii 12V.
GŁOŚNOŚĆ OGÓLNA – dBA / RPM @ 28-32 °C
Praca pasywna nie trwa długo (do 40% obciążenia), a wentylator uruchamia się i zatrzymuje kilka razy, więc będzie to denerwujące, ponieważ zaczyna się od hałasu w zakresie 20-25 dBA.
Przy mocy większej niż 360W, wentylator zasilacza osiąga zakres 25-30 dBA, natomiast poziom 30 dBA przekraczany jest przy obciążeniu 360W. Przy mocy ponad 440W hałas przekracza 35 dBA, a przy mocy ponad 490W hałas przekracza 40 dBA.
Ogólnie profil prędkości wentylatora powinien być spokojniejszy i niestety nie ma możliwości wyłączenia funkcji zatrzymania wentylatora.
PODSUMOWANIE
Cooler Master GX III 650W GOLD osiąga wystarczająco wysoką ogólną wydajność, ale jego głównym problemem jest dostępność. Ogranicza to jego sprzedaż, a nie znam powodu takiego ograniczonego dostępu. Ponadto, biorąc pod uwagę wysoką cenę, spodziewałem się znacznie lepszego wentylatora chłodzącego, a nie takiego strasznego Yate Loon.
Zastanawiam się, dlaczego Cooler Master udziela tak długiej gwarancji na ten zasilacz, nie biorąc pod uwagę wentylatora, który jest kluczowym i głównym punktem awarii. Ponadto, pomimo że regulacja obciążenia jest wystarczająco dokładna na 12V, jest dość luźna na mniejszych szynach, podczas gdy odpowiedź na zmiany obciążenia jednostki wymaga poprawy. Zdaje się, że Lite-On ma jeszcze długą drogę do przebycia, zanim osiągnie takie same poziomy wydajności co inne uznane OEM-y, takie jak CWT, FSP i Great Wall.
Objęty 10-letnią gwarancją Cooler Master GX III 650W GOLD kosztuje około 530 złotych, co dla wielu potencjalnych zainteresowanych zakupem tego zasilacza (słusznie) może się wydawać kwotą nieco zawyżoną na tle konkurencji.
Na rynku znajdziemy bowiem zasilacze oferujące moc 650 W w niższej cenie zakupu, np. be quiet! Pure Power 12M 650W 80 Plus Gold ATX 3.0 za około 499 zł, lub Thermaltake Toughpower GF A3 650W za około 440 złotych. Za podobną kwotę można również nabyć zasilacze ATX 3.0 o mocy 750 Wat, np.:
- ADATA XPG Core Reactor ll 750W
- Asus Prime 750W (znacznie taniej!)
- be quiet! Pure Power 12M 750W 80 Plus Gold ATX 3.0
- Chieftec Atmos 750W
- Corsair RM750e 750W 80 Plus Gold ATX 3.0
- MSI MAG A750GL PCIE5 750W
Z drugiej strony, wydajność platformy jest wysoka; przetwornik APFC zapewnia wysokie odczyty współczynnika mocy nie tylko przy 115V, ale także przy 230V, gdzie większość zasilaczy ma problem. Ponadto czas podtrzymania jest nadzwyczajnie długi, a tłumienie zakłóceń jest przyzwoite na mniejszych szynach, lecz niestety niekonkurencyjne na lini 12V. Dlatego całościowo testowany dziś zasilacz jest wart uwagi. Jednakże decyzja zakupowa, na co się finalnie zdecydujemy, jak zawsze należy do kupującego.
Plusy
- Gotowy pod standard ATX 3.0 i PCIe 5.0
- Dziesięcioletnia gwarancja
- Wydajna linia 5VSB (15W)
- Wydajny przetwornik APFC
- W pełni modularne okablowanie
- Wysoka jakość lutowania na płytce PCB
- Dużo kabli, w tym jeden o dużej mocy (12+4 pin 12VHPWR, 300W)
- Kompatybilny z alternatywnym trybem niskiej mocy (ALPM)
- Wskaźnik hałasu Cybenetics Standard++ (30-35 dB[A])
- Certyfikat Cybenetics Platinum (115V – 89-91%)
Minusy
- Profil prędkości wentylatora wymaga dostrojenia
- Luźna regulacja obciążenia na mniejszych szynach
- Kable EPS powinny być dłuższe niż kabel ATX
- Krótka odległość między złączami peryferyjnymi SATA (120 mm)
- Dla wielu cena zakupu może być nieco zawyżona
