Na Ziemi występuje około 3000 minerałów, z czego tylko 100 to minerały pospolite. A pozostałe? Piękne, drogie i trudne do zdobycia. Poznajcie 7 najrzadszych minerałów na naszej planecie.
Zbieranie rzadkich minerałów to pasja, która wymaga wiele cierpliwości. Niektóre okazy odbywają podróż trwającą miliony lat, dopóki ktoś nie nie odkryje ich piękna. Choć wszystkie minerały są cenne, istnieje kilka takich, które przewyższają pozostałe pod względem rzadkości, historii i wartości. Oto 7 takich minerałów.
Tanzanit
Znajdowany wyłącznie u podnóża góry Kilimandżaro, Tanzanit jest jednym z najrzadszych minerałów na Ziemi. W rzeczywistości, jest on 1000 razy rzadszy od diamentu, co może oznaczać jego ograniczoną podaż. Historia tanzanitu jest młoda, ponieważ otrzymał on swoją nazwę od nowojorskiego jubilera Tiffany & Co w 1968 r.
Formowanie tanzanitu rozpoczęło się około 600 milionów lat temu, kiedy to góra Kilimandżaro wybuchła i stworzyła unikalne warunki potrzebne do formowania kryształów w głębi Ziemi. Począwszy od brązowawego odcienia, przepiękne niebiesko-fioletowe odcienie tanzanitu pojawiają się, gdy do wnętrza dostaną się i utlenią niewielkie ilości zanieczyszczeń wanadowych.
Benitoit
Po raz pierwszy odkryty w 1907 roku w okręgu San Benito w Kalifornii, benitoit to niebiesko-fioletowy minerał, który najczęściej występuje w żyłach natrolitu, w łupkach glaukofanowych, w serpentynitach. Współwystępuje z albitem. Spotyka się go w piaskach.
Benitoit jest również znany jako „niebieski diament”, gdyż odznacza się niebieskim kolorem (jak szafir), wynikającym z małych ilości żelaza. Rzadkie okazy benitoitu mogą mieć różne odcienie, gdy narażone są na działanie promieni UV. Niektóre kryształy benitoitu mają czerwonawe, a inne zielone zabarwienie.
Aleksandryt
Aleksandryt to rzadka, przezroczysta odmiana chryzoberylu. Nazwany na cześć rosyjskiego cara Aleksandra II, pierwsze kryształy aleksandrytu zostały odkryte w pobliżu rzeki Tokowaja na Uralu w 1834 r. Według legendy, aleksandryt został znaleziony w dniu, w którym Aleksander II osiągnął pełnoletność i stał się przyszłym carem. Z kryształami błyszczącymi na czerwono i zielono, aleksandryt stał się ulubionym minerałem imperialnej Rosji.
Aleksandryt znany jest ze swojej optycznej zdolności do nagłej zmiany koloru pod wpływem różnych rodzajów światła. W świetle dziennym, kamienie szlachetne świecą głębokim zielono-niebieskim kolorem, ale w sztucznym świetle minerał przybiera miękką purpurowo-czerwoną barwę.
Cymofan
Cymofan to druga ze znanych odmian chryzoberylu, która charakteryzuje się efektem kociego oka. Nazwa pochodzi od greckich słów kyma = fala i fainio = pokazuję (faliste refleksy świetlne przy obrocie kamienia). Czasami zamiast efektu kociego oka występuje tzw. asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy. Jest to spowodowane obecnością licznych i drobnych kanalików wypełnionych gazem, które tworzą uporządkowane kształty, równolegle do dłuższej osi kryształu. W przypadku ich krzyżowania się powstaje efekt asteryzmu.
Cymofan występuje w pegmatytach, skałach metamorficznych na Sri Lance, w Rosjo, Brazylii i Chinach. Minerał jest używany do wyrobu drogiej biżuterii. Największy znaleziony kryształ miał 475 karatów.
Painit
Po raz pierwszy odkryty w regionie Mogok w Mjanmie w 1951 r., painit został nazwany na cześć brytyjskiego gemmologa Arthura Charlesa Davy’ego Paina. Painit był kiedyś uważany za najrzadszy minerał na Ziemi – do połowy 2005 r. znaleziono tylko 2 fasetowane kamienie szlachetne. Do tej pory znaleziono kilkaset kryształów i kawałków, ale kompletne i fasetowane kryształy są niezwykle rzadkie.
Kilka znalezionych kompletnych painitów ma barwę od brązowej do czerwono-różowej. Minerał jest wysoce pleochroiczny – jego odcień zmienia się w zależności od kąta, pod jakim się go ogląda.
Biksbit
Biksbit to „czerwonoagrestowa” przezroczysta odmiana berylu. Nazwa pochodzi od nazwiska Maynarda Bixby, znanego mineraloga. Biksbit występuje w kilku miejscach w Violet Claim w Górach Thomas w stanie Utah w USA, a także w Meksyku. Został odkryty w 1904 roku, choć od tego czasu zebrano niewiele ilości biksbitu, aby utworzyć klejnot. Dzieje się tak dlatego, że specjalna mieszanka pierwiastków rzadko występuje w wystarczająco dużych ilościach do produkcji czerwonego koloru biksbitu.
Warunki potrzebne do powstania biksbitu występowały około 100 mln lat temu podczas formowania Gór Skalistych. Aktywność wulkaniczna i bogate w beryl gazy stworzyły porowate kieszenie niskiego ciśnienia i wysokiej temperatury, co pozwoliło na osadzenie się czerwonego barwnika w berylu.
Serendibit
Serendibit jest niezwykle rzadkim minerałem krzemianowym, który został po raz pierwszy odkryty w 1902 roku w Sri Lance przez Dunil Palitha Gunasekera i nazwany na cześć Serendib, starej arabskiej nazwy Sri Lanki.
Serendibit cechuje skomplikowany skład chemiczny. Najczęściej spotykaną barwą jest czarna oraz delikatnie przezroczysta, jednak możemy się również spotkać z takimi odcieniami jak brązowy, niebieski, zielonkawy lub żółty. Serendibit jest ultrarzadki – na świecie występują tylko i wyłącznie trzy okazy o masie wynoszącej 0,35, 0,55 i 0,56 karata. Cena jednak karata to 2 mln $.
