Poprzedni test Intel Core i9-12900K wykonałem w połączeniu z pamięciami DDR4. W dzisiejszym artykule sprawdzę, czy ich zmiana na DDR5 rzeczywiście powoduje znaczący przyrost wydajność.
Wykorzystane pamięci DDR4, DDR5 i kwestia Gearów
Pamięci DDR4 to od dłuższego czasu używane w różnych platformach XPG Spectrix D50 4x 8 GB 3600 MHz CL18. Ich test znajdziecie tutaj. Pamięci DDR5 to G.Skill Trident Z5 RGB 2x 16 GB 5600 MHz CL36. W wielu testach w sieci znajdziecie kości wolniejsze i z większymi opóźnieniami, więc tutaj powinniście liczyć na lepsze wyniki takiej konfiguracji.
Czytaj też: Test KFA2 GeForce RTX 3080 Ti HOF Premium
Pozostaje jeszcze kwestia Gearów. Pamięci DDR4 działają w trybie Gear 1, czyli stosunek taktowania pamięci do kontrolera wynosi 1:1. W przypadku pamięci DDR5 nie udało mi się uruchomić płyty w trybie Gear 1 – możliwy był tylko Gear 2. Także automatycznie wybiera ona ten tryb pracy. Taka zmiana w przypadku DDR4 powodowała spory spadek wydajności, więc tutaj również trzeba się z tym liczyć. Sprawdźmy więc, czy wzrost spory wzrost taktowania przy spadku opóźnień i trybie Gear 2 rzeczywiście prowadzi do wzrostu wydajności.
Uwagi do testów
Testy wykonałem przy wykorzystaniu systemu Windows 11. Tutaj w przypadku procesorów AMD zainstalowałem aktualizacje, naprawiające problemy wspomniane w tym artykule. System miał zainstalowane sterowniki Nvidia Game Ready 496.13 oraz wyłączone zabezpieczenia oparte na wirtualizacji.
Procesory Intel 11. generacji przetestowałem przy dwóch ustawieniach. Domyślne to włączone stany PL1 i PL2, które mają różną moc. Tutaj jest to domyślne ich działanie, ale odblokowanie limitów mocy może znacznie wpłynąć na niektóre wyniki, plus na większości płyt głównych domyślne ustawienia są inne, dlatego też dodatkowo przetestowałem je po zdjęciu limitów mocy. W przypadku procesorów Intel 12. generacji przetestowałem je przy ustawieniu PL1=PL2=MTP, które rekomenduje Intel i które wreszcie wydają się sensownym ustawieniami. Jeśli chcielibyście je zobaczyć w dodatkowych ustawieniach np. po włączeniu PL1 na 125 W i tau 56 s, albo po całkowitym zdjęciu limitów mocy, to dajcie znać. W obu przypadkach technologie typu MCE zostały wyłączone. W przypadku procesorów AMD przetestowałem je przy domyślnych ustawieniach, przy wyłączonej opcji PBO. Każdy z testów powtórzyłem przynajmniej 3 razy lub do uzyskania powtarzalności.
Test Cinebench R23
Cinebench to benchmark oparty na Maxon Cinema 4D. Bardzo dobrze sprawdza się on w ocenie wydajności procesorów, dlatego jest to bardzo popularny benchmark. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Test CPU-Z
CPU-Z również ma wbudowany benchmark. Pozwala on na sprawdzenie wydajności jednowątkowej i wielowątkowej używanego procesora. Test jest szybki i pozwala na dokładne porównanie różnych CPU – warto samemu go wykonać i sprawdzić wyniki.
Test 7-Zip
7-Zip zapewne każdy z Was zna – jest to darmowy program służący pakowaniu i rozpakowywaniu plików. W teście sprawdziłem czasy pakowania (do formatu .7z) jednego pliku o wielkości 18,6 GB oraz paczki 1351 plików o wielkości 2,92 GB.
Test SuperPI
SuperPI od zawsze było używane do porównywania wydajności sprzętu chociażby w zawodach OC. Program liczy liczbę Pi do wskazanej ilości cyfr przy wykorzystaniu algorytmu Gauss–Legendre. Działa on też tylko na jednym wątku. W teście wykorzystałem obliczenia 32 milionów cyfr (32M).
Test wPrime
wPrime to znany benchmark wykonujący obliczenia, o których więcej znajdziecie tutaj. Wykorzystałem test 1024M, a ilość wątków ustawiłem w programie maksymalną dla każdego z procesorów.
Test Speedometer 2.0
Speedometer 2.0 to test mierzący responsywność aplikacji internetowych. Symuluje on działania użytkownika, przez co dobrze może pokazywać, jak w tym temacie wypadają różne procesory. Test przeprowadziłem przy wykorzystaniu przeglądarki Google Chrome.
Test Kraken JavaScript
Benchmark pozwala na porównanie wydajności w złożonych obliczeniach opartych o JavaScript. Jest to między innymi szyfrowanie AES. Wynik podawany jest w milisekundach – im mniej tym lepiej. W teście wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Test JetStream 2
JestSTream 2 to benchmark JavaScript i WebAssembly koncentrujący się na najbardziej zaawansowanych aplikacjach internetowych. Ocenia on szybkość działania i wykonywania kodu. Tutaj również wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Test Handbrake
Handbrake to darmowy program, który pozwala między innymi na konwersję filmów do niemal wszystkich formatów. Jest on tez dostępny praktycznie na wszystkie platformy, stąd jego duża popularność. W teście sprawdziłem czas konwersji filmu .mp4 o długości 10 minut i 33 sekund do H.264 i H.265 (1080p30).
Test VeraCrypt
VeraCrypt oparty jest o znane oprogramowanie TruCrypt. Pozwala ono na proste szyfrowanie dysków i jest open-source, stąd z oprogramowania korzysta sporo osób. VeraCrypt ma wbudowany test sprawdzający wydajność różnych algorytmów. Na wykresach poniżej znajdziecie średnie wyniki trzech testów: AES, Twofish(Serpent) oraz Kuznyechik(Serpent(Camellia)).
Test Blender
Blendera każdy z Was zna. Jest to darmowy program do modelowania i renderowania obrazów czy animacji trójwymiarowych. W teście wykorzystałem wersję 2.93.5, silnik Cycles oraz scenę Spring.
Test V-Ray Benchmark
V-Ray to program, w którym wcześniej przeprowadziłem test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest pełen opis programu. W teście wykorzystałem benchmark dostarczony przez twórców w wersji 5.
Test Corona Benchmark
Corona to silnik renderujący dostępny dla Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Nie obsługuje on renderowania GPU więc tutaj wydajność procesora jest kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarku od twórców, który dobrze pokazuje wydajność CPU.
Test Frybench
Frybench to benchmark opary o Fryrender. Jest to fotorealistyczny silnik renderujący, w którym szczególny nacisk nałożony jest na światło. Benchmark również bardzo dobrze pokazuje różnice pomiędzy różnymi procesorami, stąd jego wybór do testów.
Test POV-Ray
POV-Ray to program pozwalający na tworzenie obrazów z wykorzystaniem ray tracingu. Jego głównym zastosowaniem jest tworzenie grafiki 3D. W testach wykorzystałem wbudowany benchmark sprawdzający wydajność jedno i wielowątkową.
Test 3DF Zephyr
3DF Zephyr to oprogramowanie służące do fotogrametrii, czyli do rekonstrukcji modeli 3D na podstawie zdjęć. Program ma wbudowany benchmark, którego wyniki możecie zobaczyć poniżej.
Test DigiCortex
DigiCortex to silnik służący do symulacji na dużą skalę i wizualizacji sieci neuronowych. Wykorzystuje on do tego dokładne modele neuronów, synaps i plastyczności synaps. W teście wykorzystałem small benchmark, z którego to spisałem parametr Avg. Simulation Speed (x Real Time) po 10 minutach trwania symulacji.
Test 3DMark CPU Profile
Oprogramowania 3DMark nikomu chyba nie trzeba przedstawiać. Niedawno twórcy wprowadzili nowy test CPU Profile, który zwraca wydajność CPU przy obciążeniu różnej ilości wątków. Poniżej możecie sprawdzić wyniki dla jednego wątku oraz maksymalnej ich ilości.
Test PCMark 10
PCMark służy do sprawdzania ogólnej wydajności komputera. Obejmuje on spory zakres różnych zadań, które wykonywane są na komputerze. Poniżej znajdziecie ogólny wynik oraz poszczególne rezultaty dla testów: Essentials, Productivity oraz Digital Content Creation.
Test 3D Particle Movement
3DPM to program opracowany przez serwis Anandtech. Symuluje on sześć różnych ruchów cząstek oczywiście w trójwymiarze. Wyniki testów zwracane są jako mops/sec.
Test Far Cry 6
6. odsłona cyklu Far Cry, który z każdą częścią pokazywał nam wodotryski graficzne. Jest to strzelanka typu FPP (pierwszoosobowa) w której dostajemy wielki otwarty świat i przygodę rodem ze starych amerykańskich filmów akcji. Trzeba również zwrócić uwagę, że od 3. części cykl stara się prześcignąć w najbardziej realnym, a zarazem szalonym czarnym charakterze. Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wbudowanego w grę benchmarka. Wybrałem rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia Ultra.
Test Assassin’s Creed Valhalla
12. część kultowej serii Assassin’s, w której przygody rozgrywamy w IX-wiecznej Europie, głównie w Anglii. Aż dziwnie pomyśleć, że gra, która zaczęła jako skradanka z głęboką historią, zamieniła się w grę RPG z mitycznymi istotami. Trzeba również zwrócić uwagę, że każda odsłona gry wiązana jest z pięknymi efektami graficznymi. Testy wykonałem w mieście Jorvik przy rozdzielczości 1920 x 1080 i ustawieniach ultra wysokich.
Test Total War Saga: Troy
Druga odsłona serii Total War Saga równie niewybijająca się wśród gier strategicznych jak poprzedniczka, czyli Thrones of Britannia. Tym razem w tej wielkiej strategii wcielamy się w bohaterów, którzy dowodzą armią inspirowaną Iliadą Homera. Trzeba zaznaczyć, że ostatnimi czasy gra dostała wersje, w której mitycznie nazwane jednostki nie są już specjalnymi ludzkimi oddziałami, ale takimi jak w greckich mitach. Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wbudowanego w grę benchmarka Siege. Wybrałem rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia Ultra.
Test Horizon Zero Dawn
Gra przedstawia daleką przyszłość ludzkiej cywilizacji z ciekawą historią świata i przygodą jak z dobrej książki. Rozgrywka TPP (trzecioosobowa) z elementami RPG, która wciąż zachwyca graficznie. Testy wykonałem w mieście Południk przy rozdzielczości 1920 x 1080 i ustawieniach najwyższa jakość.
Test Cyberpunk 2077
Jest to gra RPG z widokiem pierwszoosobowym, w której borykamy się z wieloma dylematami moralnymi godnymi futurystycznej przyszłości. Wielki tytuł 2020 roku oparty na grze fabularnej Cyberpunk, którego wodotryski graficzne przykuły wzrok każdego. W tym przypadku testy wykonałem w dzielnicy Little China przy ustawianiach Ultra i rozdzielczości 1920 x 1080.
Test Watch Dogs Legion
Jest to trzecia część serii Watch Dogs której akcja dzieje się w niedalekiej przyszłości w Londynie. Wcielamy się w grupę hakerów, którzy walczą z rządzącą korporacją. Ważnym elementem tej odsłony jest to, że do swojej grupy możemy zrekrutować każdego mieszkańca Londynu. Testy wykonałem w pobliżu stacji metra Waterloo. Wybrałem też rozdzielczości 1920 x 1080 oraz ustawienia ultra.
Test Borderlands 3
Trzecia część serii Borderlands, utrzymana m w ładnym, komiksowym klimacie. Po za tym, że jest to strzelanka FPP (pierwszoosobowa) z elementami RPG, ma również spora dawkę humoru i ciekawą fabułę, a także barwne, dobrze napisane postacie. Tutaj wybrałem lokalizację Lectra City, rozdzielczość 1920 x 1080 i ustawienia Badass.
Test Red Dead Redemption 2
Druga odsłona cyklu od studia Rockstar Games znanego z ciekawie zrobionych historii i dobrej rozgrywki. Tym razem studio Rockstar zabiera nas w bardzo realistyczny świat westernu, który poza realizmem broni czy wykonywanych codziennych czynności, oferuje również bardzo realistyczną grafikę. Testy przeprowadziłem w mieście Saint Denis. Wybrałem też rozdzielczość 1920 x 1080 i maksymalne ustawienia graficzne.
Test Shadow of the Tomb Raider
Kolejna część serii Tomb Raider (dokładniej rzecz ujmując, jest to trzecia odsłona) o początkach znanej pani archeolog, pakującej się w coraz to ciekawsze tarapaty. W grze sterujemy z widoku trzecioosobowego, abyśmy mogli zwrócić uwagę na piękną grafikę. Tutaj testy wykonałem w lokacji Kuwak Yaku przy rozdzielczości 1920 x 1080 i najwyższych ustawieniach graficznych.
Test Sid Meier’s Civilization VI
Kolejna część znanej strategii sygnowanej nazwiskiem Sid Meier’s-a, jedna z pierwszych strategii 4X. Wciąż mocno rozwijana przez twórców i mająca wiele dodatków, cieszy się wielką sławą wśród strategów. W szóstej odsłonie twórcy poszli w bardziej bajkową stylistykę graficzną i jasne kolory, aby móc odzwierciedlać nastroje panujące w poszczególnych krajach. W testach wykorzystałem wbudowane w grę dwa benchmarki – SI i Grafika. Wybrałem też rozdzielczość 1920 x 1080 i ustawienia ultra.
Test OC Cinebench R23
Cinebench to benchmark oparty na Maxon Cinema 4D. Bardzo dobrze sprawdza się on w ocenie wydajności procesorów, dlatego jest to bardzo popularny benchmark. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Test OC Corona Benchmark
Corona to silnik renderujący dostępny dla Autodesk 3ds Max oraz CInema 4D. Nie obsługuje on renderowania GPU więc tutaj wydajność procesora jest kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarku od twórców, który dobrze pokazuje wydajność CPU.
Test OC V-Ray Benchmark
V-Ray to program, w którym wcześniej przeprowadziłem test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest pełen opis programu. W teście wykorzystałem benchmark dostarczony przez twórców w wersji 5.
Test OC Total War Saga: Troy
Druga odsłona serii Total War Saga równie niewybijająca się wśród gier strategicznych jak poprzedniczka, czyli Thrones of Britannia. Tym razem w tej wielkiej strategii wcielamy się w bohaterów, którzy dowodzą armią inspirowaną Iliadą Homera. Trzeba zaznaczyć, że ostatnimi czasy gra dostała wersje, w której mitycznie nazwane jednostki nie są już specjalnymi ludzkimi oddziałami, ale takimi jak w greckich mitach. Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wbudowanego w grę benchmarka Siege. Wybrałem rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia Ultra.
Test OC Shadow of the Tomb Raider
Kolejna część serii Tomb Raider (dokładniej rzecz ujmując, jest to trzecia odsłona) o początkach znanej pani archeolog, pakującej się w coraz to ciekawsze tarapaty. W grze sterujemy z widoku trzecioosobowego, abyśmy mogli zwrócić uwagę na piękną grafikę. Tutaj testy wykonałem w lokacji Kuwak Yaku przy rozdzielczości 1920 x 1080 i najwyższych ustawieniach graficznych.
Test OC Sid Meier’s Civilization VI
Kolejna część znanej strategii sygnowanej nazwiskiem Sid Meier’s-a, jedna z pierwszych strategii 4X. Wciąż mocno rozwijana przez twórców i mająca wiele dodatków, cieszy się wielką sławą wśród strategów. W szóstej odsłonie twórcy poszli w bardziej bajkową stylistykę graficzną i jasne kolory, aby móc odzwierciedlać nastroje panujące w poszczególnych krajach. W testach wykorzystałem wbudowane w grę dwa benchmarki – SI i Grafika. Wybrałem też rozdzielczość 1920 x 1080 i ustawienia ultra.
Czytaj też: Test procesorów Intel Core i5-12600K i Intel Core i9-12900K
Podsumowanie
Powyższy wykres jest zebraną średnią ze wszystkich programów (tylko bez wPrime). Jak sami widzicie średnio i9-12900K w połączeniu z pamięciami DDR5 jest najwydajniejszym spośród wszystkich testowanych i o włos pokonujmy Ryzena 9 5950X. Natomiast same różnice w stosunku do procesora z pamięciami DDR4 są naprawdę małe. Największą zanotowałem w 7-Zip przy pakowaniu wielu plików, natomiast np. w PCMark 10 Digital Content Creation zauważyłem spadek wyników. W większości pozostałych programów występują różnice na korzyść DDR5, ale są one naprawdę małe.
W grach jest trochę inaczej. Różnice występują w wielu tytułach i są one mocno widoczne. Przykładem niech będzie Borderlands 3, Shadow of The Tomb Raider, Watch Dogs: Legion czy Total War Saga: Troy, gdzie naprawdę pamięci DDR5 robią robotę. Natomiast są też gry, gdzie te różnice są małe, bądź nawet DDR4 lekko wygrywają, jak w Red Dead Redemption 2.
Ważną rzeczą jest również kwestia ceny. Za obceny w platformie zestaw DDR4 zapłacicie ok. 900 zł, natomiast G.Skill Trident Z5 RGB 2x 16 GB 5600 MHz CL36 nie znalazłem jeszcze w polskich sklepach. Najtańsze pamięci to 2x 16 GB 5200 MHz CL38 w cenie ok. 1400 zł, więc różnica wynosi ok. 500 zł. W przypadku szybszych różnice będą jeszcze większe. Sprawia to, że przy zastosowaniach profesjonalnych tak naprawdę nie warto do nich dokładać. Z grami jest trochę inaczej i w niektórych tytułach można by to rozważyć. Natomiast przy wolniejszych pamięciach niż testowanych różnice będą mniejsze lub całkowicie znikną, więc te 500 zł może nie wpłynąć znacząco na ilość fps. Szybsze pamięci będą droższe i zapewnią większe różnice, ale może się okazać, że lepiej te pieniądze zainwestować w wydajniejszą kartę graficzną, która znacznie bardziej przyczyni się do płynności danego tytułu w szczególności przy wyższych rozdzielczościach.
Podsumowując – póki co pamięci DDR5 nie oferują wydajności na tyle wysokiej, żeby warto było w nie inwestować. Na rynku muszą pojawić się szybsze moduły w znacznie niższych cenach, aby naprawdę warto było je kupić. Niestety jednak najlepsze modele płyt głównych dostępne są tylko z obsługa pamięci DDR5, co i tak zmusza Was do wydania dodatkowej kwoty na nowe kości.
Za dostarczenie procesorów Intel Core i9-11900K, AMD Ryzen 5 5600X, AMD Ryzen 9 5900X i AMD Ryzen 9 5950X dziękuję sklepowi X-Kom.
