Wulkany to jedne z największych zagrożeń czyhających na duże skupiska ludzi. Ich erupcje nie zdarzają się na co dzień, ale kiedy już do nich dojdzie – ginie mnóstwo osób. To dlatego, że każdy wulkan jest inny i nie sposób opracować jeden algorytm monitujący zachowanie wszystkich. Oto 7 wulkanów, których powinniśmy się obawiać.
Merapi
- Zagrożona populacja: ponad 25 mln osób
- Ostatnia erupcja: 2019 r.
Merapi to jeden z najbardziej aktywnych wulkanów Indonezji, nazywany także „Górą Ognia”. Naukowcy szacują, że Merapi wyemitował największą ilość materiałów piroklastycznych ze wszystkich wulkanów na świecie. Dym wydobywający się z wulkanu widoczny jest średnio przez 300 dni w roku. Erupcje Merapi są gwałtowne, a poza wypływami piroklastycznymi, ludziom zagrażają także lahary (lawiny błotne). Najgroźniejsza erupcja Merapi w 2010 r. zabiła ponad 100 osób, ale stale zagrożonych jest znacznie więcej.
Nyiragongo
- Zagrożona populacja: ponad 9 mln osób
- Ostatnia erupcja: 2019 r.
W promieniu 100 km od wulkanu żyje aż 9 mln osób, a milion zaledwie 30 km od szczytu. To oznacza, że Nyiragongo stanowi realne zagrożenie. Wulkan znajduje się w Demokratycznej Republice Konga, blisko granicy z Rwandą i Ugandą – stanowi część systemu Wielkich Rowów Afrykańskich. We wnętrzu krateru głównego wulkanu znajduje się jezioro lawowe o szerokości 2 km i głębokości 250 m. Nyiragongo jest stale obserwowany od 1971 r., a w 2002 r. poważna erupcja znacznie uszkodziła miasto Goma. Zdarzenie to zapoczątkowało długi okres aktywności wulkanu, który trwał aż do 2018 r. Warto zaznaczyć, że w ciągu XX w. odnotowano aż 11 erupcji Nyiragongo, co oznacza, że jest to wulkan wyjątkowo aktywny.
Sakurajima
- Zagrożona populacja: 2,6 mln osób
- Ostatnia erupcja: 2019 r.
Sakurajima to wulkan znajdujący się na tej samej wyspie (Kiusiu) co Fudżi, ale dalej na południe, w pobliżu miasta Kagoshima. Wulkan Sakurajima ma trzy szczyty: Kita-dake, Naka-dake i Minami-dake. Ponieważ lawa wulkanu jest bardzo kwaśna i mało płynna, często zatyka komin wulkaniczny. To z kolei powoduje erupcje. Okoliczne wzgórza pokryte są białym popiołem wulkanicznym. W 1960 r. powstało Obserwatorium Wulkanu Sakurajima, które monitoruje jego aktywność 24 godziny na dobę. To istotne z powodu dużej gęstości zaludnienia w pobliżu – miasto Kagoshima ma 600 000 mieszkańców.
Santamaria
- Zagrożona populacja: 6 mln osób
- Ostatnia erupcja: 2019 r.
Santamaria to wulkan w południowo-zachodniej Gwatemali, u którego podnóży leży miasto Quetzaltenango. Wulkan powstał ok. 30 000 lat temu, a przez kilka tysięcy lat istnienia dochodziło do częstych erupcji. Potem przez kilkaset, a może nawet kilka tysięcy lat, wulkan był uśpiony. Do pierwszego historycznego wybuchu doszło w 1902 r. Erupcja była bardzo gwałtowna i kolejne zapewne też takie będą. Stałe zagrożenie w okolicach wulkanu stanowią tzzw. Sahary, czyli spływy osadów wulkanicznych w czasie gwałtownych opadów. Gwatemala ma wiele wulkanów, które wymagają uwagi. Władze muszą być przygotowane do kolejnej erupcji, bo do tej dojdzie szybciej niż później.
Teide
- Zagrożona populacja: 766 000 osób
- Ostatnia erupcja: 1909 r.
Pico del Teide to wulkan położony a Teneryfie, na Wyspach Kanaryjskich. Jest najwyższym szczytem Hiszpanii (3718 m n.p.m.) i najwyższym szczytem na jakiejkolwiek atlantyckiej wyspie. Teide była świętą górą Guanczów i siedzibą bogów, podobnie jak Olimp dla starożytnych Greków. Teide wciąż jest uważany za czynny wulkan, a ostatnia erupcja miała miejsce w 1909 r. Obecnie Teide jest dość cichy, ale niewykluczone, że w przyszłości znowu wybuchnie. Jest stale monitorowany, bo niektórzy eksperci sugerują, że w wyniku potężnej erupcji może dojść nawet do zniszczenia całej wyspy.
Unzen
- Zagrożona populacja: 7 mln osób
- Ostatnia erupcja: 1996 r.
Unzen to wulkan, który doprowadził do śmierci wulkanologów Harry’ego Glickena, Katii Krafft i Maurice’a Krafft, wraz z 40 innymi osobami podczas erupcji w 1993 r. Unzen nie jest jednym wulkanem, ale jednym z trzech połączonych stratowulkanów, które zajmują większość półwyspu Shimabara na wschód od Nagasaki. Zagrożeniem są przepływy piroklastyczne, ale także tsunami wywoływane przez wstrząsy wulkanu. Tak było w 1792 r., kiedy to tsunami doprowadziło do śmierci ponad 14 000 osób. Unzen zbudził się w 1990 r. i doprowadziło do ewakuacji i zniszczenia ponad 2000 budynków w pobliżu miasta Shimabara.
Wezuwiusz
- Zagrożona populacja: ponad 6 mln osób
- Ostatnia erupcja: 1944 r.
Najgroźniejszy wulkan na świecie to ten, który wybuchnie blisko nas. Wezuwiusza można za takiego uznać. To stratowulkan na Półwyspie Apenińskim, nad Zatoką Neapolitańską. Początki jego aktywności sięgają okresu sprzed ok. 16 000 lat, a największą aktywność obserwowano w latach 1631-1872. Ostatnia erupcja miała miejsce 13 marca 1944 r. Naukowcy monitorują Wezuwiusza 24 godziny na dobę, bo kwestią czasu jest, gdy ponownie wybuchnie. W przypadku zagrożenia konieczna może być ewakuacja Neapolu.
