Kuchnia zero-waste to już nie tylko moda, ale prawdziwa filozofia życia. W wielu polskich domach nie marnuje się żywności, bo niektóre z najpopularniejszych produktów można bezpiecznie konsumować nawet po terminie ważności.
Polacy marnują ogromne ilości żywności. Przyjmując, że jedno danie waży ok. 500 gramów, każdego miesiąca na śmietnik trafia 40 takich talerzy. Rocznie to aż 9 mln ton żywności. Dlaczego tak się dzieje?
Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest kupowanie zbyt dużych ilości produktów spożywczych – „na zapas”. W praktyce okazuje się natomiast, że wiele z nich po prostu się marnuje. Niewłaściwie przechowywane warzywa i owoce się psują, ale prawdziwą zmorą polskich domów jest niepilnowanie terminu ważności. Gdy widzimy, że coś ma przekroczoną datę ważności do spożycia, z automatu wyrzucamy do kosza. To ogromny błąd. Jest wiele produktów spożywczych, które można bezpiecznie jeść nawet po terminie ważności. Oto kilka przykładów.
Jajka
Jak większość pokarmów zwierzęcych, jaja są nietrwałe, co oznacza, że mogą się szybko zepsuć. Przy odpowiednim obchodzeniu się z nimi, można przedłużyć ich okres przydatności do spożycia o kilka dni. Trzymane w lodówce w temperaturze 4 stopni Celsjusza, mogą być bezpieczne do spożycia przez cztery do pięciu tygodni po zapakowaniu.
Chleb
Chleb może spożywać nawet 5-7 dni po upływie terminu ważności. Trzeba jednak uważać na pleśń, zwłaszcza w przypadku pieczywa przechowywanego w wilgotnym środowisku. Chleb najlepiej trzymać w chłodnym, suchym miejscu, a jeżeli chcemy maksymalnie przedłużyć jego termin ważności – pieczywo wystarczy umieścić w zamrażarce. Tak może przetrwać nawet 3-6 miesięcy.
Kukurydza w puszce
Jedzenie w puszkach należy do najmniej psujących się produktów (co oczywiste). Np. kukurydza w puszce często ma na etykiecie datę przydatności do spożycia wynoszącą od trzech do pięciu lat, ale można ją jeść nawet wiele lat po tym terminie. Puszkowanie zabija mikroorganizmy, które powodują psucie się żywności. Poza tym, konserwy są zamknięte próżniowo, co oznacza, że nie ma w nich tlenu, który mógłby powodować brązowienie i degradację pokarmów.
Płatki kukurydziane
Podobnie jak makarony, suche przetworzone produkty nie zawierają wiele wilgoci (jeżeli zawierają w ogóle). To oznacza, że są wyjątkowo stabilne i można je spożywać nawet 3 tygodnie po terminie ważności. Podobnie jest z suszonymi owocami, krakersami i chipsami.
Suche składniki
Wszelkie suche składniki spożywcze, jak mąka, soda oczyszczona, sól, proszek do pieczenia i cukier, nadają się do spożycia nawet 2 miesiące po terminie ważności. Powód? Błahy – w tych produktach nie ma wilgoci, więc są one mniej podatne na rozwój bakterii. Sól praktycznie nigdy się nie psuje, ponieważ nie ma środków do wspierania wzrostu bakterii i jest często używana jako środek konserwujący.
Twardy ser
Twarde sery (np. parmezan) są kolejnym bezpiecznym wyborem, nawet jeżeli z czasem zaczynają wykazywać pewne oznaki starzenia. Kiedy minie ich termin ważności, mogą zacząć tworzyć się na nim biała lub niebiesko-zielona pleśń. Jest ona jednak nieszkodliwa – wystarczy zeskrobać nalot i cieszyć się smakiem sera – kilka tygodni po terminie ważności. Twarde sery mają niską zawartość wilgoci, co utrudnia rozwój bakterii.
Orzechy
Choć większość orzechów jest dość stabilna, ponieważ nie zawierają dużej ilości wilgoci, sycące produkty mają zazwyczaj wysoką zawartość tłuszczu, co oznacza, że mogą wymagać dodatkowej kontroli, jeśli przez dłuższy czas zalegają w spiżarni. Nie powinno się jeść żadnych suchych przetworzonych produktów, które mają trawiasty lub podobny do farby zapach, ciemny lub oleisty wygląd albo uszkodzone przez wodę opakowanie. W przeciwnym razie – wszystko powinno być ok, a orzechy można jeść nawet kilka miesięcy po terminie ważności.
Makaron
Makaron (nie ma znaczenia czy pełnoziarnisty) to kolejny suchy produkt spożywczy w zestawieniu, który nie psuje się łatwo. Makaron z czasem nie psuje się, ale traci walory smakowe (w wyniku procesu jełczenia). Można zrobić spaghetti z makaronem, którego termin ważności minął 2 lata temu, ale na pewno większość osób wyczuje to w smaku. To samo tyczy się niegotowanego ryżu.
Warzywa korzeniowe
Wiele roślin korzeniowych może nadawać się do spożycia nawet kilka tygodni po terminie ważności – z niewielkim wpływem na ich smak. Im warzywa mają mniej wody i oleju, tym wolniej się psuje. To dlatego, że wilgoć oznacza mikroorganizmy, a oleje zawierają tłuszcze, które utleniają się pod wpływem ciepła, światła i powietrza. Ale warzywa korzeniowe, takie jak buraki, marchew i pasternak, można spożywać kilka tygodni po zakupie.
Miód
Miód jest jednym z tych produktów spożywczych, które nigdy się nie psują. Ma tak długi okres przydatności do spożycia, ponieważ jest nisko wilgotną formą cukru, co zapobiega rozwojowi bakterii i innych drobnoustrojów, z powodu których psuje się żywność. Dodatkowo, miód jest kwaśny. Wysoka kwasowość oznacza, że zabije on wszelkie bakterie próbujące przetrwać w miodzie. Miód odpowiednio zamknięty może przetrwać nawet i wieki.
