W 2007 r. dwa rosyjskie okręty podwodne zanurzyły się w wodach Oceanu Arktycznego i umieściły flagę narodową na kawałku szelfu kontynentalnego znanego jako Grzbiet Łomonosowa. Wznosząc się z centrum basenu arktycznego, flaga dała wyraźny sygnał do otaczających narodów: Rosja właśnie wysunęła roszczenia do ogromnych rezerw ropy i gazu zawartych w tym lodowym obszarze.
Stany Zjednoczone, Norwegia, Szwecja, Finlandia i Chiny również starają się zarobić. Nic dziwnego: prognozy pokazują, że fragment lądu i morza, który wchodzi w obszar kręgu podbiegunowego, zawiera około 90 miliardów baryłek ropy, co stanowi 13% zasobów Ziemi. Szacuje się również, że Arktyka zawiera prawie jedną czwartą niewykorzystanych globalnych zasobów gazu. Skąd w ogóle wzięły się tam tak ogromne ilości tych substancji?
Czytaj też: Topnienie wiecznej zmarzliny stanowi ogromne zagrożenie dla Arktyki
Po pierwsze chodzi o położenie Arktyki, która jest otoczona z każdej strony wodą. Oznacza to, że dostępna jest ogromna ilość materiału organicznego, w postaci martwych stworzeń morskich, takich jak plankton i glony, które stanowią podstawę tego, co ostatecznie stanie się ropą i gazem. Po drugie, znajdująca się tam skorupa kontynentalna – w przeciwieństwie do oceanicznej – zawiera zagłębienia zwane basenami, do których trafia materia organiczna. Zachowana w tych pozbawionych tlenu zbiornikach, materia utrzymuje związki, które miliony lat później uczynią ją wydajnym źródłem energii.
Jednak sam fakt, że w regionie Arktyki występują złoża nie oznacza, że należy je wydobyć. Gęsty, poruszający się lód morski i dryfujące góry lodowe sprawią, że bezpieczne wydobycie ropy i gazu będzie ogromny wyzwaniem logistycznym. Nawet na lądzie plany dotyczące wydobycia ropy i gazu w Arktyce są niemile widziane. W tym roku rząd Stanów Zjednoczonych zamierza rozpocząć dzierżawę gruntów arktycznych dla firm energetycznych, ponieważ obszar o wielkości 600 000 hektarów jest bogaty w złoża. Ale to także różnorodny biologicznie krajobraz, w którym żyją ogromne ilości zwierząt oraz roślin.
[Źródło: livescience.com; grafika: Alistair Fraser]
Czytaj też: Arktyka jest ogarnięta pożarami, co pokazują zdjęcia satelitarne
