Jaskinie mogą wydawać się miejscami ciemnymi i tajemniczymi. Niektóre z nich mogą skrywać tajemnice dawnych mieszkańców, sięgające nawet milionów lat wstecz. Co takiego niezwykłego jest w jaskiniach?
Jaskinie to puste przestrzenie w skałach utworzone przez wiatr, wodę lub oderwane skały. Stanowią one schronienie dla zwierząt lub dobrą kryjówkę. Jeśli są szczelnie zamknięte, stanowią również doskonałe środowisko dla zachowania tego, co zostało w nich uwięzione. Jaskinie chronią to, co jest w środku, przed deszczem, wiatrem lub czymkolwiek innym, co może zniszczyć szczątki lub ślady dawnego życia.
Pamiątki minionych dni
Jaskinie pomogły naukowcom dowiedzieć się więcej o naszej historii. Odkryliśmy, że starożytni ludzie mieszkali w jaskiniach, rysowali na ścianach jaskiń, a nawet chowali w nich swoich bliskich. W Afryce Południowej w jaskiniach znajduje się różne artefakty i skamieliny, np. w miejscu Pinnacle Point na afrykańskim wybrzeżu. Wiemy również, że zwierzęta zabierały swoje pożywienie do jaskiń i czasami zostawiały tam kości, które następnie stawały się skamieniałościami.
Kilka jaskiń w RPA skrywa skamieniałości homininów zebrane przez mięsożerców, jak Sterkfontein i Kromdraai. Antropolodzy wiedzą, że te skamieniałości homininów zostały tam pozostawione przez mięsożerców ze względu na ślady zębów na kościach.
Wiemy również, że starożytni ludzie rysowali, ponieważ jaskinie zachowały ich dzieła sztuki. Na przykład w Laas Geel w północnej Somalii lub w Cueva de las Manos (po hiszpańsku „Jaskinia Dłoni”) w Argentynie zachowały się malowidła jaskiniowe.
Zmiany klimatyczny wpłynęły na naszych przodków
Skamieniałości ukryte w jaskiniach są dowodem potwierdzającym, jak zmiany klimatyczne wpłynęły na losy przodków Homo sapiens. Kiedy miliony lat temu klimat w Afryce był bardziej wilgotny, było tam więcej drzew, a nasi najwcześniejsi przodkowie wspinali się po nich. Naukowcy uważają, że kiedy afrykański klimat wysechł i zmniejszyła się liczba drzew, nasi przodkowie musieli poruszać się w nowy sposób – chodząc na dwóch nogach po łąkach.
Po drugie, gdy zmieniał się klimat, zmieniały się też rodzaje roślin, a to z kolei zmieniało rodzaje pożywienia, do którego nasi przodkowie mieli dostęp. Jedzenie różnych pokarmów wymaga różnych rodzajów zębów, dlatego nasze zęby różnią się od zębów naszych psów. Paranthropus prawdopodobnie jadł twarde trawy, więc potrzebował dużych szczęk i zębów. Z drugiej strony, przedstawiciele Homo jedli miększe mięso, więc wykształciły się u nich mniejsze zęby.
Wreszcie zmiany klimatyczne sprawiły, że nasi najbliżsi przodkowie zaczęli używać skomplikowanych narzędzi. Aby przetrwać potężne zmiany klimatyczne, takie jak te z okresu epoki lodowcowej, nasi przodkowie używali narzędzi, jak my dzisiaj. Kiedy zmieniały się rodzaje roślin i zwierząt, które mogli jeść, tworzyli nowe, złożone narzędzia, które pomagały im w łapaniu i przyrządzaniu jedzenia. Na przykład, aby bezpiecznie polować na duże zwierzęta, nasi przodkowie tworzyli narzędzia takie jak łuki i strzały.
Tak naprawdę każda część życia wczesnych ludzi zmieniała się wraz ze zmianami klimatu. A dowody na to są dzisiaj ukryte w jaskiniach na całym świecie – naukowcy robią wszystko, by je odkryć.
