Statystyki nie kłamią. Średnio 1 na 5 osób przynajmniej raz w roku choruje z powodu nieświeżej żywności. Zatrucie najczęściej ma łagodny przebieg, ale w skrajnych przypadkach może skończyć się odwodnieniem i hospitalizacją. Oto, na jakie patogeny w jedzeniu trzeba uważać.
Escherichia coli
Bakterie E.coli żyją w jelitach ludzi i zwierząt, takich jak krowy, owce i kozy. Często znajdują się w produktach takich, jak niedogotowana wołowina, surowe mleko czy skażona woda. Objawy zatrucia pokarmowego obejmują ciężką biegunkę, ból brzucha i wymioty, które mogą utrzymywać się nawet przez 5-10 dni.
Aby unikać infekcji E.coli należy dobrze gotować każde mięso, dokładnie myć owoce i warzywa oraz unikać niepasteryzowanego mleka oraz soków. Chociaż większość szczepów E.coli jest stosunkowo nieszkodliwa, niektóre – jak O157:H7 – mogą powodować niewydolność nerek, a nawet śmierć.
Campylobacter jejuni
Campylobacter jejuni to bakterie o spiralnym kształcie, które rozwijają się w organizmach kur i krów, nie dając żadnych oznak choroby. Problem pojawia się, gdy przedostaną się do ludzi. Większość osób, które chorują na kampylobakteriozę ma biegunkę, ból brzucha i gorączkę. Objawy pojawiają się 2-5 dni od ekspozycji na patogen. Biegunka może być krwawa – mogą towarzyszyć jej nudności i wymioty. Choroba zwykle trwa około tygodnia.
Każdego roku diagnozuje się około 13 przypadków kampylobakteriozy na każde 100 000 osób w populacji. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) większość infekcji jest zazwyczaj łagodna, ale bakterie mogą być śmiertelne wśród bardzo małych dzieci, osób starszych i osób z obniżoną odpornością.
Sposoby zapobiegania infekcjom C.jejuni obejmują dokładne gotowanie mięsa, mycie rąk po pracy z surową żywnością i czyszczenie wszystkich blatów i naczyń kuchennych po użyciu.
Listeria monocytogenes
Listeria monocytogenes to bakterie występujące w glebie i wodzie, a także w surowej żywności oraz niepasteryzowanym mleku. W przeciwieństwie do innych bakterii, Listeria monocytogenes może rozwijać się w niskich temperaturach zwykłej lodówki.
Objawy infekcji obejmują gorączkę i dreszcze. Występują również bóle głowy, wymioty i biegunka. W skrajnych przypadkach choroba może być śmiertelna. Osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania na listeriozę to kobiety w ciąży i ich nienarodzone dzieci, osoby powyżej 50. roku życia oraz osoby o słabym układzie odpornościowym.
Według CDC około 1600 osób rocznie poważnie choruje na listeriozę. Spośród nich 260 umiera.
Aby zapobiec infekcjom należy umyć twarde produkty owoce i warzywa przed włożeniem do lodówki – takie jak melony i ogórki – oraz natychmiastowe usunięcie wszystkich powstających wycieków, szczególnie soków z surowego mięsa. Fabrycznie zamknięte, nieotwarte opakowania mięsa należy przechowywać w lodówce nie dłużej niż dwa tygodnie, a mięso krojone w lokalnych sklepach nie dłużej niż 3-5 dni.
Vibrio parahaemolyticus
Bakterie Vibrio parahaemolyticus żyją w słonej wodzie i często są obecne w surowych owocach morza. Ludzie, którzy zjedzą surowe lub niedogotowane skorupiaki, mogą zachorować w ciągu 24 godzin. Objawy infekcji są typowe dla schorzeń układu pokarmowego – wodnista biegunka, skurcze żołądka, nudności, wymioty i dreszcze. Mogą utrzymywać się do trzech dni. Ciężkie infekcje są rzadkie i występują u osób z osłabionym układem odpornościowym.
Każdego roku w samych Stanach Zjednoczonych odnotowuje się 4500 przypadków zarażenia Vibrio parahaemolyticus. Większości z nich można by uniknąć – wystarczy dokładnie ugotować spożywane owoce morza.
Salmonella sp.
Salmonella to grupa bakterii powszechnie spotykana w surowym drobiu, jajach, wołowinie, a czasem na niemytych owocach i warzywach. W przypadku infekcji występują objawy, takie jak gorączka, biegunka, skurcze żołądka i bóle głowy. Zwykle trwają 3-7 dni.
Większość osób zarażonych salmonellozą nie wymaga specjalnego leczenia, ale infekcje mogą mieć poważny charakter u osób starszych, niemowląt i pacjentów z chorobami przewlekłymi. Nieleczona salmonelloza może rozprzestrzeniać się na inne narządy, czasami prowadząc do zgonu.
Według CDC każdego roku w Stanach Zjednoczonych odnotowuje się ok. 40 000 przypadków salmonellozy. Najbardziej narażone są dzieci poniżej 5. roku życia.
Zapobieganie infekcji podobne jak w poprzednich przypadkach – unikanie jedzenia surowych lub niedogotowanych jajek i drobiu. Niegotowane mięso należy przechowywać oddzielnie od innych produktów oraz takich, które są gotowe do spożycia. Po przygotowaniu potrawy należy dokładnie umyć ręce, deskę do krojenia i wszystkie przybory kuchenne.
Norowirusy
Większość zakażeń przewodu pokarmowego jest powodowana przez infekcje norowirusów. To właśnie te patogeny wywołują infekcje często nazywane grypą żołądkową. Wirusy zwykle znajdują się w skażonej żywności i napojach, ale mogą również rozprzestrzeniać się przez kontakt z zarażoną osobą.
Objawy choroby obejmują nudności, skurcze żołądka, wymioty, biegunkę, ból głowy, zmęczenie i gorączkę. Zwykle trwają kilka dni. Większość osób wraca do zdrowia bez interwencji lekarskiej. Hospitalizacja może być konieczna w przypadku osób, które nie przyswajają płynów – ze względu na ryzyko odwodnienia się.
W samych Stanach Zjednoczonych co roku aż 23 mln osób chorują z powodu infekcji norowirusów. Około 50 000 z nich kończy się hospitalizacją, a ponad 300 śmiercią.
Wszyscy dobrze wiemy, jak zapobiegać infekcjom norowirusów. Dokładnie tak samo, jak chroniąc się przed koronawirusem wywołującym COVID-19.
