Paleontolodzy w Polsce odkryli niedawno szczęki i zęby monstrualnego pliozaura, gada morskiego, którego szczęki były silniejsze niż te należące do słynnego Tyrannosaurusa rexa.
Pliozaury, największe drapieżniki oceaniczne okresu jurajskiego, żyły około 150 milionów lat temu. Badacze znaleźli skamieniałości tego ogromnego zwierzęcia na polu kukurydzy we wsi Krzyżanowice w Górach Świętokrzyskich. W okolicy znajdowały się również kości krokodyli, żółwi oraz plezjozaurów.
Wapienny blok znaleziony na terenie Polski posiadał stożkowate zęby oraz fragmenty dolnej i górnej szczęki, które naukowcy zidentyfikowali jako należące do pliozaura. Kości pochodzą sprzed 145-163 mln lat. Największy ząb mierzył około 68 milimetrów.
Pliozaury żyły obok dinozaurów (choć nie równocześnie z T. rex, który pojawił się dopiero około 70 milionów do 65 milionów lat temu, w okresie kredy). Mierzyły one ponad 10 metrów długości i mogły ważyć do kilkudziesięciu ton. Miały potężne czaszki i masywne szczęki z dużymi, ostrymi zębami. Ich kończyny miały postać płetw. W odróżnieniu od plezjozaurów, które miały długie, szyje i małe głowy, pliozaury miały masywne głowy wsparte grubymi, mocnymi mięśniami szyjnymi, które pomagały im zgniatać kości dużych ofiar.
Jeden ze znanych gatunków pliozaurów, Pliosaurus funkei, miał czaszkę o długości 2 metrów i uścisk szczęk szacowany na około cztery razy silniejszy niż T. rex. Te drapieżniki znajdowałyby się na szczycie łańcucha pokarmowego w swoich morskich ekosystemach, polując na krokodyle, plezjozaury, żółwie i ryby.
Co ciekawe, ponad 100 milionów lat temu region Gór Świętokrzyskich był archipelagiem wysp otoczonych ciepłymi lagunami. Jurajskie skamieniałości pliozaurów znaleziono tylko w kilku krajach europejskich i jest to pierwszy przypadek pojawienia się kości masywnego drapieżnika morskiego w Polsce.
