ESA zaangażuje się w pobieranie próbek z powierzchni Marsa i przesyłanie ich na Ziemię, w ramach współpracy z NASA. Oficjalne zatwierdzenie budżetu NASA na pokrycie tej misji spodziewane jest na początku przyszłego roku.
Jak dotąd nienazwana misja zostanie rozpoczęta serią startów, począwszy od lipca 2020 r., z wykorzystaniem łazika Mars 2020. Jest to robot napędzany energią jądrową, który w lutym 2021 roku dokona lądowania w kraterze Jezero.
W ciągu trzech lat, od 1969 do 1972 roku, sześciu misjom Apollo udało się przetransportować 380 kilogramów próbek księżycowych. Pobieranie próbek z powierzchni Marsa jest jednak znacznie trudniejsze ze względu na duże odległości.
Z tego powodu misja obejmuje trzy statki kosmiczne. Pierwszą częścią projektu jest umieszczenie łazika Mars 2020 na Czerwonej Planecie. Jeśl to się uda, łazik zbierze nawet 38 próbek marsjańskiej gleby, które będą przechowywane w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Próbki zostaną w bezpiecznym miejscu co najmniej do 2026 roku.
Druga część misji będzie polegała na ponownym wprowadzeniu zebranych materiałów na orbitę. W tym czasie rozpocznie się misja Mars Sample Retrieval Lander, która rozmieści lądownik i łazik jak najbliżej miejsca lądowania łazika Marsa 2020.
Ostatnią częścią misji będzie zebranie z orbity kapsuły z próbkami i umieszczenie jej wewnątrz osłony ochronnej. Następnie statek skieruje się w stronę Ziemi. Po dotarciu na Ziemię, próbka zostanie uwolniona do atmosfery i wyląduje na pustyni Utah w okolicach 2031 roku.
Celem projektu jest pobranie próbek z jednego z najciekawszych geologicznie obszarów powierzchni Marsa: kratera Jezero. Jest to krater uderzeniowy o średnicy 45 km, który leży na półkuli północnej, na zachodnich obrzeżach Isidis Planitia – dużej płaskiej równiny. Badania wykazują, że Jezero był kiedyś jeziorem.
Miejsce lądowania to obszar utworzony przez deltę rzeki płynącej niegdyś się po powierzchni krateru. Obszar ten posiada wysokie stężenia smektytu, rodzaju gliny, która często tworzy się na dnie jezior i od dawna jest uważany za ważny w powstawaniu życia na Ziemi.
Poza tym, niedawno zauważono tajemnicze skoki ilości metanu na Marsie. Metan jest kluczowym wskaźnikiem życia mikrobiologicznego, co można oznczać, żę pod powierzchnią Marsa występuje życie. Na terenie krateru mogą występować skamieliny jakichkolwiek organizmów.
Ponadto, lepsze zrozumienie właściwości gleby Marsa da informacje o jej potencjale w kwestii jej wykorzystania jako przyszłego materiału budowlanego. Taka wiedza może być niezbędna w planowaniu budowy bazy na Czerwonej Planecie.