Bezpłatne naprawy telefonów zawsze cieszą konsumenta. Zdecydowanie mniej samego producenta, który zmuszony jest wywiązać się ze złożonego zobowiązania w karcie gwarancyjnej. Producenci muszą liczyć się z takim działaniem wiedząc również, że bezpłatna realizacja naprawy to dla nich koszty i wcale nie chodzi tylko o części. Nowa gwarancja to słowo klucz. Wszystko za sprawą pewnego zapisu w kodeksie cywilnym, który bardzo dobrze znają producenci. Zdecydowanie mniej sami konsumenci.
Obecne przepisy dotyczące gwarancji w Polsce nie nakazują w sposób jednoznaczny informować klientów o wielu kwestiach. Producenci ograniczają swoje karty gwarancyjne do minimum wymaganych informacji. Przez takie działanie wielu klientów nie zdaje sobie sprawy, że odnowienie gwarancji może mieć miejsce nie tylko przy wymianie towaru. Jest pewien dodatkowy argument, który daje nowe możliwości konsumentom, o czym sam producent nie musi informować. Nie leży to w jego interesie, aby w dodatkowy sposób generować sobie koszty. O co dokładnie chodzi? Z pewnością każdy z Was spotkał się z określeniem istotnej naprawy (tu wyobrażam sobie zdziwienie na waszych twarzach).
Jeśli do tego momentu dalej czytacie to już wyjaśniam, o co dokładnie chodzi. Określenie istotna naprawa to nic innego jak odnowienie gwarancji w każdym momencie trwania pierwotnej. Wystarczy, że producent dokona naprawy naszego urządzenia i będzie ona traktowana jako istotna.
Nowa gwarancja nie tylko przy wymianie towaru, wystarczy pewien rodzaj naprawy dający to samo uprawnienie
Z pomocą przychodzą nam przepisy prawa, dokładnie art.581 § 1 kodeksu cywilnego. To właśnie na podstawie tego przepisu producent zobligowany jest do odnowienia terminu gwarancji przy wymianie towaru. O ile w sprawie nowego produktu sytuacja wydaje się prostsza to zupełnie inaczej jest w drugiej części przepisu.
„Jeżeli w wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, przepis powyższy stosuje się odpowiednio do części wymienionej”.
Chcąc skorzystać z tego uprawnienia należy zastanowić się co dokładnie oznacza określenie istotna naprawa. W pierwszej kwestii należałoby sprawdzić przepisy prawa. Tu niestety jest problem, ponieważ trudno odnaleźć wyjaśnienie powyższego w nomenklaturze prawa. Co nie oznacza, że sądownictwo nie spotkało się z określeniem istotnej naprawy. Wystarczy przytoczyć tutaj, chociażby wyrok Sądu Najwyższego (wyrok z 9 marca 1973 r., sygn. akt I CZ 19/73). Do oceny naprawy istotnej (w myśl art.581 k.c) bierzemy przede wszystkim nakład włożonej pracy. Niezwykle ważna jest też kwestia jak rodzaj wady wpływa na użyteczność towaru. Jak w takim razie możemy odnieść powyższy wyrok do kwestii stwierdzenia istotnej naprawy? Przy każdej ocenie musimy dokładnie sprawdzić, z jakim produktem się mierzymy. W przypadku elektroniki najczęstszym przykładem są telefony, gdzie o istotnej naprawie możemy mówić przy wymianie płyty głównej. Można powiedzieć, że w dużej mierze powyższe określenie jest bardzo podobne do określenia z ustawy, czyli wada istotna. Określenia nie są tożsame, ale na pewno ściśle ze sobą „współpracują” w reklamacjach.
Obowiązek, automatyczne odnowienie czy konkretna informacja do konsumenta?
Powodem nieinformowana klientów o nowej gwarancji po wykonaniu istotnej naprawy są oczywiście koszty. Wyobraźmy sobie, że art.581 k.c daje klientom kolejny czas wsparcia gwarancyjnego. Wiąże się to z kosztami dla producenta, bo im więcej klientów wie o takim przepisie tym większe prawdopodobieństwo nowych zgłoszeń reklamacyjnych w późniejszym czasie. Większość klientów zdaje sobie sprawę, że ma 2 lata gwarancji i koniec. Okazuje się, że naprawa istotna może odnowić wsparcie. Należy tu zauważyć, że może się tak zdarzyć, że okres gwarancji może być dłuższy lub krótszy (np. kolejno Apple rok lub TP-Link nawet trzy lata). Jeśli komuś w tym momencie zapaliła się lampka czy ten przepis oprócz telefonów dotyczy także samochodów? Tak – jak najbardziej. Wyobraźmy sobie naprawę auta w serwisie w 4 roku gwarancji. Jeśli gwarant wykona istotną naprawę to możemy wyraźnie zacytować ten przepis. Jestem jednak przekonany, że sprzedawca (dealer) aut będzie chciał to wyjaśnić na etapie innych instytucji (np. sądu). Powodem będą oczywiście koszty i zobowiązanie na kolejne lata. Wróćmy jednak do telefonów oraz informowania o takim zapisie. Jak to wygląda w praktyce?
Zazwyczaj informacje o nowej gwarancji otrzymujemy po wymianie sprzętu na nowy. Oczywiście nie jest to normą. Zapomnijmy o tym, że serwis lub producent poinformuje nas o odnowieniu gwarancji po wykonaniu istotnej naprawy. Dlaczego? Producenci nie są zobligowani do informowania konsumentów, przepisy tego nie określają o czym wspomniałem już na początku tekstu. Pewnie jakaś część ludzi zna swoje prawa, ale jestem przekonany, że jest to bardzo nieliczne grono osób. Ważne, aby wskazać również dodatkową informację: przepisy nie określają także sytuacji, w której konsument będzie miał kilkukrotnie odnowioną gwarancję. Takich informacji producenci również nie podadzą na tacy swoim klientom, bo nie muszą. Jest to sytuacja, której kompletnie nie rozumiem. Jeśli tyle mówimy o ekologii to stosujmy częstsze naprawy niż złomowanie sprzętu i zaśmiecanie naszej planety. Na świecie mamy już miejsce Toxic City (Agbogbloshie – dzielica w stolicy Ghany), gdzie znajduje się największe wysypisko. Problem w Polsce możemy rozwiązać bardzo szybko, wystarczy zmienić przepisy i dodać do art.581 k.c zapis, że informowanie o dodatkowej gwarancji jest obowiązkiem. Jestem pewny, że praktycznie każdy, kto czyta ten artykuł teraz pluje sobie w brodę przypominając swojego starego smartfona, który mógłby mieć drugie życie. Ważne, że powyższy artykuł nie ma zastosowania w przypadku reklamacji z tytułu odpowiedzialności sprzedawcy. Dotyczy to tylko reklamacji z tytułu gwarancji. Są to zupełnie inne przepisy.
Kiedy wiemy, że telefon miał wykonaną istotną naprawę?
Odpowiedź jest naprawdę prosta. Wystarczy, że po wykonanej naprawie skierujemy zapytanie do serwisu producenta pytając wprost: Czy usługa wykonana w raporcie xxx jest istotną naprawą? Po uzyskaniu odpowiedzi będziemy mieli podkładkę do uzyskania przedłużenia gwarancji. W przypadku telefonów istotna naprawa to zazwyczaj wymiana płyty głównej. Zacytowany przeze mnie wyrok nie jest jedynym, ale większość sądów kieruje się głównie podobną regułką.
Ocena, czy naprawa rzeczy w rozumieniu art. 581 k.c. jest istotna, czy też drobna, zależy od nakładu pracy niezbędnego do usunięcia wady, a ponadto – od rodzaju wady, zwłaszcza od wpływu tej wady na użyteczność całej rzeczy. Naprawa więc może być oceniona jako istotna w razie nagromadzenia się nawet drobnych napraw. Tak również i w wypadku, gdy nakład pracy niezbędny do usunięcia wady nie jest duży, jednak bez usunięcia tej wady użyteczność rzeczy jako całości byłaby zmniejszona (wyrok SN z dnia 9 marca 1973 r., I CR 63/73, LEX nr 7225) – VII AGa 550/19 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie.
Czy to oznacza, że nową gwarancję konsument może otrzymać przy wymianie innych elementów? Teoretycznie tak, ale to kwestia dyskusyjna. W mojej ocenie art.581 k.c możemy również odnieść do wymiany wyświetlacza. Jest to jednak tylko moja opinia, którą opieram na prostej analizie. Jeśli nie działa nam wyświetlacz – to mamy tu brak możliwości korzystania z produktu a według powyższej opinii ocenie poddaje się wpływ wady na użyteczność rzeczy.
