Kiedy ośmiornica owija jedną ze swoich macek wokół skały lub kawałka jedzenia, nie dzieje się tak dlatego, że mózg zwierzęcia wydaje komendę „chwyć to”. Ramię samo decyduje o tym, co zrobi dalej. W przypadku człowieka analogiczna sytuacja wystąpiłaby, gdyby duży palec u nogi wskazywał, gdzie ma się poruszać całe ciało.
Ale układ nerwowy głowonogów nie jest połączony jak u człowieka. Nie jest również podobny do układów znalezionych u innych kręgowców, gdzie centralny mózg „wydaje rozkazy” reszcie ciała. Zamiast tego kończyny ośmiornicy są usiane skupiskami neuronów zwanych zwojami. Te swego rodzaju „mózgi macek” mogą zatem działać niezależnie od centralnego mózgu.
Czytaj też: Ośmiornice i inne zwierzęta morskie mogą stawać się ślepe przez brak tlenu
Naukowcy wykorzystali aparat i specjalistyczne oprogramowanie do modelowania, w jaki sposób ośmiornica postrzega, a następnie przetwarza informacje o swoim środowisku za pomocą ramion. Dzięki temu odnotowali, że ruch ramienia ośmiornicy zaczyna się daleko od mózgu i wykorzystuje do tego celu przyssawki. Każda przyssawka zawiera dziesiątki tysięcy receptorów chemicznych i mechanicznych. Dla porównania, koniuszek ludzkiego palca zawiera tylko kilkaset mechanicznych receptorów.
Kiedy ośmiornica dotyka czegoś interesującego, „mózg” w jej mackach przetwarza sygnał wejściowy i przesuwa go, mówiąc ramieniu, co ma dalej robić. Sygnały generowane przez jedną przyssawkę są przekazywane tym, które są położone najbliżej niej. W ten sposób aktywują mięśnie ramion i generują falę ruchu, która przemieszcza się w górę ciała. Podczas gdy ramiona aktywnie angażują się w interakcję z otoczeniem, sygnał docierający do centralnego mózgu zwierzęcia jest „wysoce abstrakcyjny” i nie jest bezpośrednio związany z działaniami ramion.
Analizy zachowań ośmiornic mogą pomóc naukowcom w zrozumieniu tego, jak mogły wyewoluować ewentualne organizmy zamieszkujące inne planety.
[Źródło: livescience.com; grafika: Dominic Sivitilli]
Czytaj też: Czy obcy zrobili z Ziemi kosmiczne zoo?
