Przeglądając różne fora czy grupy na Facebooku, wielokrotnie trafiałem na pytania – jak zamontować chłodzenie, gdzie skierować wentylator od radiatora, ile i gdzie umieszczone powinny być wentylatory? Aby te wszystkie kwestie wyjaśnić, stworzyłem ten poradnik, w którym zobaczycie opis montażu przykładowego chłodzenia oraz testy, na podstawie których będziecie już wiedzieli jak zamontować chłodzenie oraz ile wentylatorów jest tak naprawdę potrzebne.
Montaż chłodzenia
Zacznijmy od tego, że macie przygotowaną płytę główną poza obudową. W obudowie montaż wygląda dokładnie tak samo.
Na początku trzeba przygotować backplate. Jest ono opisane z jednej strony Intel, z drugiej AMD więc łatwo można rozpoznać gdzie wkładać śruby. Po włożeniu śrub trzeba je zabezpieczyć plastikowymi nakładkami. W przypadku Intela są trzy miejsca – przy platformie LGA1151 należy zabezpieczyć śruby na środkowym miejscu.
W międzyczasie po procesorze rozprowadzacie pastę termoprzewodzącą. Możecie to zrobić po następnym etapie albo przed nim – nie ma to znaczenia.
Kolejny etap to położenie backplate z tyłu i wkręcenie śrub. Producent dołącza nakładkę, która umożliwia dokręcenie śrub, więc nie trzeba tego robić palcami.
Następnie na podstawkę cooler nakładacie system montażowy i przykręcacie go do wcześniej wkręconych śrub. Przykręcacie na krzyż – czyli przykładowo najpierw prawy górny róg, potem lewy dolny, potem prawy dolny a na końcu lewy górny.
Na sam koniec zakładacie wentylator oraz podłączanie złącze 4 pin do CPU_Fan na płycie. Wentylator w MA410P posiada dodatkowe wyjście, które można podłączyć do złącza LED na płycie. Akurat Asus Z97-A nie posiada tego, więc przy montażu wentylatorów powiem Wam, jak można to złącze podłączyć do kontrolera.
Montaż wentylatorów
Wentylatory należy montować z przodu obudowy tak, aby wdmuchiwały powietrze do środka, a z tyłu i na górze tak, aby wydmuchiwały powietrze z obudowy. Bardzo łatwo można poznać, w którą stronę odbywa się przepływ powietrza. Jest to w stronę, w którą łopatki są zagięte, czyli w stronę naklejki z opisem wentylatora. Czasami też na śmigłach znajdziecie strzałki pokazujące kierunek przepływu powietrza.
Następnie należy znaleźć odpowiednie miejsce z przodu czy na górze i je zamontować – tak jak jest to pokazane na zdjęciach powyżej.
W przypadku wentylatorów MasterAir znajdziecie w zestawie kontroler podświetlenia wraz z kablami. Kable należy podłączyć do kontrolera, następnie należy podłączyć specjalne przejściówki oraz podłączyć do nich złącze od wentylatora (w tym przypadku także tego od chłodzenia procesora). Należy tutaj pamiętać, aby strzałki do siebie pasowały. Do kontrolera podłączanie także zasilający kabel SATA oraz wyjście USB, które podłączacie do płyty głównej. Dzięki niemu będziecie mogli sterować podświetleniem za pomocą oprogramowania Cooler Mastera.
Ostatnie pytanie – co z kablami 4 pin? Jeśli nie macie odpowiedniej ilości złączy na płycie, możecie użyć przejściówki (zdjęcie powyżej), która umożliwi Wam podłączenie wszystkich śmigieł do jednego wejścia 4 pin na płycie. Takie przejściówki są często dodawne do wentylatorów, a jeśli ich nie ma, to możecie je osobno zakupić.
W którą stronę zamontować chłodzenie?
Metodologia:
- Testy zostały wykonane przy jednocześnie włączonym programie OCCT i FurMark
- Trwały one 20 minut
- Podane temperatury są najwyższymi zanotowanymi dla grafiki oraz średnią ze wszystkich najwyższych temperatur dla CPU
- Podczas testów podłączony był jeden wentylator (fabryczny) z tyłu
- Wszystkie wentylatory działały na najwyższych możliwych obrotach
- Temperatura otoczenia była stała i wynosiła 24°C
Konfiguracja dół
Konfiguracja góra
Konfiguracja lewo
Konfiguracja prawo
Testy
Z testów wynika, że jedyna sensowna konfiguracja to z wentylatorem po prawej stronie. Zapewnia ona najniższe temperatury procesora i bardzo niskie grafiki. Konfiguracja z wentylatorem na dole zapewnia najniższe temepratury karty graficznej, ale za to temperatura procesora jest ogromna – zysk na grafice jest niewarty straty na CPU. Wyniki te są logiczne, bowiem procesor wtedy chłodzony jest ciepłym powietrzem z grafiki, co od razu pogarsza temperatury. Konfiguracja z wentylatorem na górze czy z lewej jest kompletnie nieopłacalna – są wtedy bardzo duże temperatury na grafice oraz znacznie wyższe na CPU niż w przypadku konfiguracji z wentylatorem po prawej stronie.
A co z wentylatorami w obudowie?
Metodologia:
- Testy zostały wykonane przy jednocześnie włączonym programie OCCT i FurMark
- Trwały one 20 minut
- Podane temperatury są najwyższymi zanotowanymi dla grafiki oraz średnią ze wszystkich najwyższych temperatur dla CPU
- Chłodzenie na procesorze zostało zamontowane w konfiguracji prawo
- Wszystkie wentylatory działały na najwyższych możliwych obrotach
- Z tyłu zamontowany był wentylator dołączony do obudowy, reszta wentylatorów to Cooler Master MasterAir 120 Air Flow
- Temperatura otoczenia była stała i wynosiła 24°C
Zgodnie z oczekiwaniami, brak wentylatorów to kompletna porażka i nie należy czegoś takiego rozważać. W przypadku jednego wentylatora musicie zdecydować, czy zależy Wam na niższych temperaturach na procesorze (wentylator z tyłu) czy na grafice (wentylator z przodu). W przypadku dwóch wentylatorów najniższe temperatury grafiki są w przypadki dwóch z przodu, a procesora jednego z tyłu i jednego na górze. Tutaj warto pójść na kompromis i zainstalować jeden z przodu i jeden z tyłu obudowy. Jeśli macie do dyspozycji trzy wentylatory to ponownie musicie zdecydować, czy mają być niższe temperatury na grafice czy na procesorze – różnica w obu wypadkach to 1°C, więc jest ona niewielka. Możecie też pokierować się wyglądem. Oczywiście cztery wentylatory wygrywają ranking, choć różnice nie są jakieś wielkie.
Podsumowanie
W dzisiejszym poradniku dowiedzieliście się wszystkiego, co jest potrzebne do stworzenia zestawu komputerowego z idealnie rozłożonymi wentylatorami. Poznaliście montaż chłodzenia procesora (na podstawie konstrukcji Cooler Mastera), w jakiej konfiguracji go zamontować oraz jak dobrać do niego wentylatory. W tym ostatnim przypadku często musicie pójść na kompromis – albo niższa temperatura na grafice, albo na procesorze. Oczywiście, jeśli możecie wypełnić obudowę czterema wentylatorami, da to największy efekt, ale tutaj należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy zysk na temperaturach jest warty ceny wentylatorów. Jeśli macie jeszcze jakieś pytania to śmiało zadawajcie je w komentarzach.
Dziękujemy firmie Cooler Master za udostępnienie sprzętu do poradnika.
