Tajemnicze zniknięcie kolonii nordyckich na Grenlandii w XV wieku mogło być spowodowane nadmierną eksploatacją populacji morsów dla ich kłów.
Założone przez Eryka Czerwonego około 985 roku po jego wygnaniu z Islandii, społeczności nordyckie na Grenlandii rozwijały się przez wieki. Zniknęły jednak w XIV wieku, pozostawiając po sobie jedynie ruiny. Nowe badania wykazały, że przez setki lat prawie cała kość słoniowa sprzedawana w Europie pochodziła od morsów, na które polowano przede wszystkim w południowo-zachodniej Grenlandii.
Kość słoniowa pochodząca od morsów była cennym średniowiecznym towarem, używanym do rzeźbienia luksusowych przedmiotów, np. ozdobnych krucyfiksów lub elementów do gier takich jak szachy.
Jednak badania sugerują również, że w miarę upływu czasu kość słoniowa pochodziła od mniejszych zwierząt, często samic; dowody genetyczne i archeologiczne sugerują, że pochodziły one z obszarów wysuniętych coraz dalej na północ, co oznacza dłuższe i bardziej wymagające wyprawy myśliwskie.
W XIII wieku europejskie rynki zostały zalane kością słoniową z innych regionów. Poza tym, istnieje niewiele dowodów na to, że po 1400 r. kość słoniowa od morsów była importowana do kontynentalnej Europy. Jak zauważają specjaliści, ówcześnie norwescy Grenlandczycy musieli handlować z Europą przede wszystkim produktami z morsów, a w zamian otrzymywali żelazo i drewno. Spadek cen kości oznaczał konieczność zintensyfikowania polowań, co z kolei przełożyło się na spadek liczebności morsów.
Inne teorie dotyczące upadku kolonii obejmowały zmiany klimatyczne. Powodem miała być m.in. „Mała Epoka Lodowcowa”, czyli okres długotrwałych, niższych temperatur, rozpoczęty w XIV wieku. Wśród innych teorii pojawiały się niezrównoważone metody uprawy, a nawet Czarna Śmierć.
Aby potwierdzić lub zaprzeczyć teorii związanej z liczebnością morsów, zespół badawczy przeanalizował 67 próbek pobranych z miejsc w całej Europie, pochodzących z okresu od XI do XV wieku. Dostarczyły one wskazówek dotyczących płci i pochodzenia zwierząt. Naukowcy wykryli, że około XIII wieku upolowane morsy pochodziły z bardziej oddalonych od Europy obszarów. Co ciekawe, ostatnie badania wykazały, że Grenlandia mogła zostać zasiedlona dopiero po wybiciu wszystkich islandzkich morsów.
