Badacze, którzy opisali swoje dokonania na łamach Science, stworzyli w laboratorium organoidy, których funkcjonowanie przypomina działanie mózgów neandertalczyków.
Sami zainteresowani podkreślają jednak, że to, co uzyskali, nie powinno być uważane za prawdziwy mózg. Opisują to jako struktury złożone z neuronów, które posiadają genetyczne cechy charakterystyczne dla naszych wymarłych przodków. Autorzy projektu najpierw przeprowadzili sekwencjonowanie genomowe współczesnych ludzi i neandertalczyków, dzięki czemu zidentyfikowali 61 mutacji, które są specyficzne i różne dla obu tych gatunków. Z całego grona jeden gen przykuł ich szczególną uwagę.
Czytaj też: Jak wyglądało życie młodych neandertalczyków?
Czytaj też: Najstarsza bitwa Europy? Archeolodzy mają nową teorię
Czytaj też: Neandertalczycy walczyli z Homo sapiens. I to przez 100 tysięcy lat
Tzw. NOVA1 jest głównym regulatorem innych genów i odgrywa kluczową rolę w tworzeniu synaps, czyli połączeń między neuronami. Dokładniej rzecz ujmując, NOVA1 wpływa na proces zwany splicingiem, który warunkuje kodowanie ciągłego łańcucha polipeptydowego. W przypadku Homo sapiens zauważono, że zmodyfikowany splicing NOVA1 wiązał się z różnego rodzaju zaburzeniami neurologicznymi.
Aby dowiedzieć się, jak dokładnie funkcjonowały mózgi neandertalczyków trzeba będzie przeanalizować kolejne mutacje
Z kolei neandertalski wariant genu NOVA1 różni się od naszego tylko jednym nukleotydem. Okazało się, że zamiana jednego wariantu na inny wywołuje poważne konsekwencje. Dzięki narzędziu CRISPR badacze przekształcili komórki macierzyste w neurony, by potem stworzyć niewielkie organoidy przypominające tkankę mózgową neandertalczyków. Już na tym etapie zauważono pewne różnice, ponieważ kształt tych mini-mózgów był inny niż w przypadku ludzi – rozwijały się też wolniej, a ich powierzchnia była bardziej rozbudowana.
Czytaj też: Skąd archeolodzy wiedzą, gdzie prowadzić wykopaliska?
Czytaj też: Neandertalskie geny utrudniają przebieg COVID-19. Kto posiada ich najwięcej?
Czytaj też: W ten sposób ewolucja zmieniła mózg człowieka
Kolejny etap badania powinien objąć następne mutacje. Tych, jak wspominaliśmy, odnotowano łącznie ponad sześćdziesiąt, dlatego przed naukowcami jeszcze długa droga do uzyskania kompleksowego obrazu neandertalskich mózgów.
