Nowe przetasowanie na świecie
W trakcie I Wojny Światowej walki toczyły się pomiędzy dwoma obozami. Po jednej stronie mamy Ententę: Wielka Brytania, Francja, Rosja, Włochy (od 1915 r.), Stany Zjednoczone i Japonia. Po drugiej natomiast mamy państwa Centralne, czyli Austro-Węgry, Niemcy, Włochy (do 1915 r.) oraz Turcję. Konieczność udziału Japonii w walkach nie ulegała wątpliwości w przekonaniu tamtejszego rządu. Była to niebywała okazja do poszerzenia strefy politycznych, gospodarczych i militarnych wpływów w Azji wschodniej.
Gdy wojenna zawierucha minęła minister spraw zagranicznych Ishii, który sprawował urząd od października 1915 r., podał trzy powody stojące za wspomnianą wyżej decyzją. Po pierwsze Japonia pragnęła przyłączyć się do tych, którzy zgodnie z opinią świata, walczyli o wolność i sprawiedliwość występując przeciw militaryzmowi. Po drugie trudno zignorować fakt sojuszu z Anglią wymagającego udzielenia stosownej pomocy. Po trzecie (i chyba najważniejsze) Japonia chciała odpłacić Niemcom za upokorzenia, jakich doznała podczas tzw. interwencji trzech mocarstw (Rosji, Francji i Niemiec) niespełna dwadzieścia lat wcześniej (Ejdus: 28).
Atak na posiadłości niemieckie w Szantungu, prowincji na wschodnim wybrzeżu Chin, wiązał się z potrzebą bezpośredniego desantu wojsk japońskich budząc tak poważne obawy tamtejszego rządu. Działania przeciw Niemcom dobiegły końca u schyłku roku 1914. W związku z tym rząd chiński już 7 stycznia 1915 r. ogłosił oficjalne oświadczenie odnośnie zmiany granic strefy wojny na terenie Chin, żądając od japońskich sił opuszczenia obszaru poza obrębem Tsingtao. Apel został ponowiony dziewięć dni później. A Japończycy? Ci zaś zachowali się, jak gdyby miał on charakter wysoce obraźliwy.
Dwadzieścia jeden żądań
18 stycznia 1915 r. japoński poseł Hioki wręczył prezydentowi Chin Yuan Szi-kai 21 żądań. Doręczając listę prosił prezydenta o zachowanie całej sprawy w ścisłej tajemnicy. W praktyce była to najzwyczajniejsza próba szantażu w stosunku do głowy państwa, obiecując mu pomoc w wypadku uwzględnienia żądań i straszenia udzieleniem poparcia jego przeciwnikom politycznym w razie odmowy (Ejdus: 36).
Dwadzieścia jeden żądań podzielono na pięć grup postulatów.Pierwsza grupa dotyczyła przekazania niemieckich praw do koncesji w Szantungu. Druga grupa żądań dotyczyła przyznania Japonii praw w południowej Mandżurii i wschodniej części Mongolii Wewnętrznej. Trzecia grupa żądań zawierała postulaty Japonii dotyczące przedsiębiorstw chińskiej firmy Hanyeping. Czwarta grupa żądań przewidywała, aby rząd chiński nie wydzierżawiał stronie trzeciej przystani i zatok wzdłuż całego wybrzeża chińskiego ani wysp w pobliżu. Piąta grupa, która wywołała szczególne oburzenie w Chinach, zawierała między innymi żądanie zaproszenia przez tamtejszy rząd wpływowych osobistości japońskich w charakterze doradców politycznych, ekonomicznych i wojskowych (Ejdus: 37).
Celem żądań było umocnienie japońskiej pozycji na kontynencie azjatyckim poprzez wprowadzenie protektoratu nad całym terytorium Chin. Listę ostatecznie ujawniono w mediach, co doprowadziło do stanowczego oporu opinii publicznej w Wielkiej Brytanii oraz USA. Tego typu działania mocno godziły w interesy tych dwóch państw. Po interwencji amerykanów piąta grupa żądań została wykreślona z listy, zaś resztę wprowadzono w życie jeszcze w 1915 r. W efekcie relacje między wspomnianymi krajami uległy napięciu komplikując ówczesną sytuację międzynarodową.
