Podczas gdy homo sapiens wędrowali po świecie, wymyślali rolnictwo i odwiedzali Księżyc, szympansy – nasi najbliżsi żyjący krewni – zatrzymali się na drzewach, jedząc owoce i polując na inne małpy. Dodatkowo szympansy są na Ziemi od niemal miliona lat, a homo sapiens – od ok. 300 000 lat. Jeśli pomyślimy o nich jak o naszych kuzynach, naszym ostatnim wspólnym przodkiem jest praprababka. Dlaczego więc ewolucja szympansów przebiegła zupełnie inaczej?
Powód jest dość prozaiczny, bowiem inne naczelne nie ewoluują w ludzi, gdyż… mają się dobrze. Wszystkie żyjące dzisiaj naczelne, w tym goryle górskie w Ugandzie, wyjce w obu Amerykach i lemury na Madagaskarze, udowodniły, że mogą rozwijać się w swoich naturalnych siedliskach. I choć niesamowita zdolność adaptacji pozwala ludziom funkcjonować w bardzo różnych środowiskach, ta zdolność nie wystarczy, aby umieścić ludzi na szczycie drabiny ewolucyjnej. Za przykład naukowcy podają mrówki. Na świecie jest ich o wiele więcej niż ludzi i są one dobrze przystosowane do miejsca, w którym żyją. Nie rozwinęły one umiejętności pisania, ale są niezwykle skuteczne w tym, co robią.
Czytaj też: Bonobo setki tysięcy lat temu uprawiały seks z tajemniczą małpą-duchem
Chociaż nie mamy kompletnego zapisu kopalnego dla ludzi lub szympansów, badacze połączyli dowody kopalne z genetycznymi i behawioralnymi wskazówkami zebranymi od żywych naczelnych, aby dowiedzieć się o wymarłych obecnie gatunkach, których potomkowie stali się ludźmi i szympansami. Co do ostatniego wspólnego przodka, naukowcy uważają, że to stworzenie bardziej przypominało szympansa niż człowieka i prawdopodobnie spędzało większość czasu w koronach lasów na tyle gęstych, że mogło przenosić się z drzewa na drzewo bez dotykania ziemi. Różnice między przodkami ludzi zaczęły się pojawiać, gdy część z nich spędzała więcej czasu na ziemi.
Jeśli chodzi o szympansy, to fakt, iż pozostały na drzewach, nie oznacza, że przestały ewoluować. Analiza genetyczna sugeruje, że ich przodkowie oderwali się od przodków bonobo 930 000 lat temu i że przodkowie trzech żywych podgatunków rozeszli się 460 000 lat temu. Centralne i wschodnie szympansy rozdzieliły się zaledwie 93 000 lat temu.
[Źródło: livescience.com; grafika: John Weinstein]
Czytaj też: Naukowcy wpływają na mózgi małp dzięki ultradźwiękom
