Miniony tydzień obfitował w wiele interesujących wiadomości wprost ze świata nauki. W dzisiejszym podsumowaniu będzie m.in. o coraz większej liczbie rodzących się bliźniaków, schronie na Księżycu i SI Facebooka.
Wiemy, kiedy był najlepszy czas na życie w Drodze Mlecznej
Zdaniem autorów nowych analiz, nasza galaktyka była znacznie bardziej przyjazna ponad 6 miliardów lat temu, w szczególności na obrzeżach. Symulacja wykazała, że jej wewnętrzne regiony formowały się szybciej niż obrzeża. W efekcie centralne obszary Drogi Mlecznej były znacznie bardziej aktywne zarówno w tworzeniu gwiazd, jak i generowaniu eksplozji. Z czasem tempo powstawania gwiazd w tym obszarze spadło, by wzrosnąć w zewnętrznych regionach. Pocieszający wydaje się fakt, iż Układ Słoneczny w ciągu ostatnich 500 milionów lat stał się najbezpieczniejszym w historii.’
Rodzi się coraz więcej bliźniąt. Co stoi za tym zjawiskiem?
Od lat 80-tych XX wieku odsetek porodów, w których na świat przychodziły bliźnięta, wzrósł na całym świecie o ponad 30%. O ile w latach 1980-1985 średnia ciąż bliźniaczych wynosiła 9 na 1000 porodów, tak w okresie 2010-2015 wskaźnik ten wzrósł do 12. Co ciekawe, zjawisko dotyczy przede wszystkim bliźniąt dwujajowych, podczas gdy te jednojajowe nadal są stosunkowo rzadko spotykane i dotyczą średnio 4 porodów na 1000. Jeśli chodzi o lokalizację wzrostów, to największe odnotowano w Ameryce Północnej, gdzie wskaźniki wzrosły o 71%. W przypadku Europy wartość ta wyniosła 58%, a Oceanii – 46%.
Rekordowo odległy kwazar jest niemal równie stary, co wszechświat
Światło kwazara zwanego P172+18 pochodzi z okresu mającego miejsce zaledwie 780 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Astronomowie są szczególnie poruszeni faktem, iż wykryli w sygnale cechy charakterystyczne dla dżetu. Sam kwazar, oddalony o 13 miliardów lat świetlnych, jest najdalszym obiektem, jaki kiedykolwiek zaobserwowano we wszechświecie.
Neandertalczycy zniknęli z Europy wcześniej niż sądzono. Naukowcy próbują to zrozumieć
Wygląda na to, że kości neandertalczyków, które znaleziono na terenie Europy są o tysiące lat starsze niż wydawało się na początku. Wcześniej przeprowadzone datowanie radiowęglowe sugerowało, że pochodziły one sprzed ok. 24 tysięcy lat, podczas gdy nowe analizy przesunęły tę linię do okresu pomiędzy 44 200 a 40 600 lat temu. Do zmiany doprowadziło wykorzystanie datowania radiowęglowego związanego z aminokwasami.
Facebook opracował SI, która staje się coraz mniej zależna od ludzi
Seer (lub SElf-supERvised) przeanalizował ponad miliard zdjęć z Instagrama, wybierając obiekty wyglądające podobnie. Następnie „nakarmiono” go niewielką liczbą opisanych fotografii, dzięki czemu proces uczenia nabrał rozpędu. Algorytm był w stanie rozpoznawać obrazy tak skutecznie, jak programy ćwiczone na tysiącach otagowanych zdjęć. Takie rozwiązanie mogłoby mieć wiele przydatnych zastosowań, choćby w zakresie odczytywania zdjęć rentgenowskich. Podobna metoda jest już stosowana do automatycznego generowania hashtagów dla zdjęć na Instagramie.
Ludzie niczym organizmy sprzed 550 mln lat. Naukowcy zauważyli podobieństwa
Tzw. fauna ediakarańska składa się z wielu podwodnych form życia, które występowały na naszej planecie od 570 do 539 milionów lat temu. Tworzące ją organizmy mają zaskakujące podobieństwa genetyczne do ludzi. Naukowcy sądzą, że mogły one poruszać swoimi ciałami i funkcjonować w obrębie dna morskiego. Przypuszczają, iż zwierzęta te posiadały uproszczoną formę układu nerwowego, opartego na podstawach, które towarzyszą również Homo sapiens.
Księżycowy ogon składa się z milionów atomów sodu, które zostały wyrzucone z jego powierzchni w przestrzeń kosmiczną za sprawą uderzeń meteorów. Następnie te same atomy zostały wypchnięte przez promieniowanie słoneczne. Kilkukrotnie w ciągu miesiąca, kiedy nów Księżyca znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem, grawitacja naszej planety rozciąga ten ogon w długą wiązkę. Ta w pewnym sensie owija się wokół ziemskiej atmosfery, by potem wylecieć w przestrzeń po przeciwnej stronie.
Ponad 100 tysięcy osób zostało wystawionych na francuskie próby nuklearne
Prowadzone przez Francuzów testy jądrowe, które miały miejsce na wyspach Polinezji Francuskiej, naraziły na bezpośrednie niebezpieczeństwo nawet 110 tysięcy osób. Zaledwie 454 osoby otrzymały odszkodowania. 80 procent złożonych wniosków zostało odrzuconych bez podania przyczyn. Ofiarami testów padli także Francuzi, zarówno wojskowi jak i cywile. W tym przypadku mówi się o ok. 2000 ludzi.
Chiny i Rosja łączą siły. Celem baza na Księżycu
Rosja i Chiny planują rozpocząć współpracę, w ramach której w przyszłości oba kraje mogłyby stworzyć na Księżycu bazę. Ma być ona przygotowaną przez Chiny wizją zautomatyzowanej bazy na biegunie południowym Srebrnego Globu. Nadchodzące misje Chang’e-,6, -7 i -8 oraz międzynarodowe, takie jak rosyjska Łuna 27, mają stanowić wstęp do realizacji wytyczonych celów. Na początku kolejnego dziesięciolecia miałyby się odbywać długoterminowe misje z wykorzystaniem robotów oraz krótkoterminowe misje załogowe. Z kolei obecność ludzi na Księżycu, która miałaby potrwać dłużej, jest celem na lata 2036-2045.
Arka Noego XXI wieku? Wiemy, gdzie może powstać
Próbki zawierające plemniki oraz komórki jajowe pochodzące od 6,7 mln ziemskich gatunków miałyby zostać wysłane do arki zbudowanej na Księżycu. Naukowcy chcą w ten sposób zabezpieczyć ziemskie formy życia przed masowym wymieraniem np. na skutek erupcji superwulkanu czy uderzenia asteroidy. Np. erupcja Toby, do której doszło ok. 75 tysięcy lat temu, prawdopodobnie doprowadziła do znaczącego spadku różnorodności wśród naszych przodków. Do przetransportowania 50 próbek dla każdego z 6,7 mln gatunków konieczne byłoby aż 250 startów rakiet.
