Miniony tydzień obfitował w wiele interesujących wiadomości wprost ze świata nauki. W dzisiejszym podsumowaniu będzie m.in. o ofiarach erupcji Wezuwiusza, ginących gatunkach roślin oraz odrzutowym plecaku.
Na Marsie odkryto jeszcze więcej wody. Czy istnieje tam życie?
Naukowcy znaleźli na Marsie trzy słone jeziora wypełnione ciekłą wodą. Mają one ok. 10 kilometrów średnicy, 1,5 km głębokości i znajdują się na południowym biegunie Czerwonej Planety. Roztwory solankowe utrzymują się na Ziemi w stanie ciekłym w temperaturach znacznie niższych niż temperatura zamarzania wody. Właśnie dlatego jeziora solankowe wydają się najbardziej prawdopodobnymi kandydatami na utrzymanie ciekłej wody na Marsie, gdzie średnie temperatury wynoszą -60 stopni Celsjusza.
SI już wkrótce może czytać w naszych myślach
Naukowcy z Uniwersytetu w Helsinkach opracowali technikę, która umożliwia obrazowanie tego, co człowiek myśli, poprzez monitorowanie funkcjonowania jego mózgu. Metoda nie opiera się na jednostronnej komunikacji między mózgiem i komputerem. Obrazy są bowiem wytwarzane poprzez interakcję między ludzkim mózgiem a siecią neuronową. W czasie testów skuteczność została oceniona na 83%.
Pod Wezuwiuszem znaleziono szczątki ofiar erupcji. Ich mózgi zmieniły się w szkło
Temperatura w zalanych lawą i rozgrzanymi fragmentami domach otaczających Wezuwiusza była tak wysoka, że mózg jednej z ofiar zachował się w czarnym, szklistym materiale. Szybkie ogrzanie do 500 stopni Celsjusza spowodowało, że nawet materia organiczna taka jak tkanki czy drewno zostały zwęglone. W tym przypadku chodzi o szczątki nieco ponad 20-letniego mężczyzny, znalezionego na terenie tzw. Collegium Augustalium. Naukowcy użyli skaningowego mikroskopu elektronowego i metody zwanej spektroskopią z dyspersją energii, aby potwierdzić, że faktycznie mają do czynienia z tkanką mózgową.
Prawie połowa roślin może wkrótce zniknąć z naszej planety
W sprawozdaniu z 2016 r. stwierdzono, że co piąty gatunek roślin występujących na Ziemi był zagrożony wyginięciem. Nowe analizy sugerują jednak, że rzeczywiste ryzyko jest znacznie wyższe. Główną przyczyną znikania roślin jest niszczenie dzikich siedlisk na rzecz prowadzenia upraw. I choć problem nie dotyczy roślin uprawnych, z których ludzkość czerpie pożywienie, to sytuacja jest poważna np. w kontekście gatunków wykorzystywanych w medycynie. Co najmniej 723 gatunki takich roślin są zagrożone wyginięciem.
Wiemy, skąd się bierze leworęczność
Badacze zidentyfikowali 48 genetycznych markerów, które wpływają na to, czy dana osoba jest praworęczna, leworęczna czy oburęczna. 41 z tych markerów wiązało się z leworęcznością, a 7 z oburęcznością. O ile np. wzrost jest zdecydowanie zależny od genów, tak uwarunkowanie w kwestiach dominującej ręki jest w znacznie większym stopniu uzależnione od naszego otoczenia. Wygląda na to, że leworęczność i oburęczność w zasadzie wcale nie pokrywają się pod względem genetycznym.
Powstaje cyfrowa kopia Ziemi. Wszystko dla ratowania klimatu
Unia Europejska finalizuje plany dotyczące stworzenia cyfrowej bliźniaczki naszej planety, dzięki której naukowcy mogliby symulować zachowanie atmosfery, oceanów, lodowców czy gleb. Destination Earth ma opierać swoje prognozy na znacznie bardziej szczegółowych niż dotychczas danych uzyskiwanych w czasie rzeczywistym. Projekt rozpocznie się w przyszłym roku i będzie realizowany na jednym z trzech superkomputerów rozmieszczonych w Finlandii, Włoszech i Hiszpanii.
Masowy grób na Syberii zawiera szczątki przedstawicieli “kultu głów”
Liczący 5 tysięcy lat syberyjski grób, który zawiera szczątki pięciu pozbawionych głów osób, jest następstwem działań swego rodzaju kultu. Zdaniem badaczy do dekapitacji trójki dorosłych i dwójki nastolatków doszło już po śmierci. W innym grobie, znajdującym się w tym samym obszarze, znaleziono figurkę umieszczoną na ramieniu zmarłej kobiety. Ułożono ją w taki sposób, by ciało spoczywało na brzuchu pochowanego w grobie mężczyzny.
Ten plecak odrzutowy w akcji robi niesamowite wrażenie
W eksperymentalnym locie testowym na terenie Wielkiej Brytanii, użytkownik tzw. jetpacka miał za zadanie pokonanie dość stromego wzniesienia. Dotarcie na szczyt zajęłoby normalnemu człowiekowi nawet pół godziny, ale posiadacz plecaka odrzutowego był w stanie pokonać ten sam dystans w ciągu zaledwie 90 sekund. Jednym z największych ograniczeń tego typu urządzeń w kontekście np. ratownictwa górskiego jest to, że transportowanie osób jest w zasadzie niemożliwe.
Wenus stała się piekłem na skutek przesunięcia Jowisza. Tak twierdzą naukowcy
Migracje Jowisza, najbardziej masywnej planety naszego układu, która początkowo znajdowała się znacznie dalej od Słońca niż obecnie, spowodowały spustoszenie na obiektach znajdujących się w pobliżu naszej centralnej gwiazdy. Jeśli Wenus została wyrzucona na bardzo eliptyczną orbitę z powodu zachowania Jowisza, spędzała część roku z dala od Słońca, ale już pozostały okres przypadał na niewielki dystans i bardzo wysokie temperatury. Gdy Wenus traciła oceany, para wodna w atmosferze zatrzymywała ciepło. To z kolei nakręcało błędne koło, tworząc gigantyczną szklarnię. Tektonika płyt zatrzymała się, pozwalając na wyciek dwutlenku węgla do atmosfery.
