Miniony tydzień obfitował w wiele interesujących wiadomości wprost ze świata nauki. W dzisiejszym podsumowaniu będzie m.in. o najstarszej znanej naukowcom wojnie, maksymalnej długości życia człowieka i nietypowych deszczach na Jowiszu.
Oto najstarsza znana nauce wojna. Co wiemy o konflikcie sprzed tysięcy lat?
Osoby pochowane na prehistorycznym cmentarzu Jebel Sahaba w Sudanie najprawdopodobniej kilkukrotnie w ciągu swojego życia doświadczyły problemów z tytułu konfliktu militarnego. Wygląda na to, że wydarzenia sprzed 13 400 lat to najstarsza znana nauce wojna. O ile pojedyncze rany, które zapisały się na kościach, nie musiałyby świadczyć o cykliczności konfliktów, tak w tym przypadku naukowcy sądzą, że mają do czynienia z uczestnikami regularnej wojny. Zebrane dowody odnoszą się do realiów, w których ludy zbierackie, podobnie jak rolnicze, były pochłonięte konfliktami z innymi społecznościami.
Powstaje księżycowy samochód. To nim będą jeździli astronauci na Srebrnym Globie
Lockheed Martin i General Motors ogłosiły, że pracują nad załogowym łazikiem księżycowym, który mógłby być wykorzystywany w czasie misji Artemis. Jej założeniem jest umieszczenie ludzi na powierzchni naszego naturalnego satelity w ciągu kilku najbliższych lat. Jak na razie niewiele wiadomo na temat specyfikacji tego pojazdu, choć z udostępnionych informacji wynika, że będzie on w pełni elektryczny, zdolny do częściowo autonomicznego funkcjonowania i mogący pomieścić dwójkę astronautów.
Grypa hiszpanka zmutowała do bardziej zabójczej formy. Potwierdzają to analizy płuc ofiar
Wirus odpowiedzialny za pandemię z 1918 roku istnieje do dziś, ale jest znacznie mniej zabójczy. Zdaniem Calvignaca-Spencera wynika to z faktu, że obecnie żyjący ludzie wywodzą się od osób, które przeżyły zakażenia ponad sto lat temu. W ten sposób odziedziczyły częściową odporność, zawierającą się w materiale genetycznym. Wyniki analiz płuc należących do ówczesnych ofiar sugerują, że wirus zmutował, zyskując na śmiertelności pomiędzy pierwszą i kolejnymi falami. Jego ewolucja umożliwiła mu skuteczniejsze pokonywanie obrony komórkowej przed zakażeniami. Inna mutacja mogła zmienić sposób interakcji wirusa z ludzkim białkiem znanym jako MxA, które wpływa na reakcję immunologiczną organizmu.
Z Grenlandii wypływa rtęć. Poznaliśmy kulisy tego zjawiska
Samo topnienie grenlandzkiej pokrywy lodowej jest już niemałym problemem, nie wspominając o sytuacji, w której z lodowców wypływa… rtęć. Autorzy nowych badań w tej kwestii odkryli, że wody roztopowe z tego obszaru zawierają jedne z najwyższych zarejestrowanych stężeń rtęci zmierzonych w wodach o naturalnym pochodzeniu. Stwierdzono również, że region ten dostarcza każdego roku nawet 42 tony rozpuszczonej rtęci, co stanowi około 10 procent globalnej wartości związanej z emisjami do oceanów. Nie jest znane źródło tego pierwiastka, ale naukowcy twierdzą, że nie wydaje się prawdopodobne, by jego obecność była następstwem przemysłowej działalności człowieka.
Czy Polacy wierzą nauce? Wypadamy lepiej niż reszta Europy
27 procent Polaków uważa, że potrzebujemy trzech, a nawet czterech lat, aby wrócić do normalności sprzed pandemii. 18 procent jest natomiast zdania, że świat nie wróci już do sytuacji sprzed 2020 roku. Zapytani o zawody cieszące się największym zaufaniem, mieszkańcy naszego kraju wymieniają naukowców i inżynierów (60 procent), lekarzy (58 procent) oraz nauczycieli (37 procent). Co ciekawe, 29 procent obywateli znad Wisły nie ma w zwyczaju ufać komukolwiek. Zaskakujący wydaje się fakt, że pandemia doprowadziła do spadku odsetka naukowych sceptyków nad Wisłą. Obecnie dotyczy to jednej piątej badanych, podczas gdy trzy lata temu 27 procent Polaków podważało naukowe doniesienia.
Ile lat może żyć człowiek? Naukowcy twierdzą, że ustalili górną granicę
Naukowcy, będący ekspertami w dziedzinie biologii i biofizyki przesłali do systemu opartego na sztucznej inteligencji ogromne ilości danych. W ten sposób powstała aplikacja na iPhone’a, która jest w stanie oszacować tempo biologicznego starzenia się i maksymalną długość życia, korzystając z danych wprowadzonych przez użytkownika. Zespół badawczy oszacował, że maksymalny wiek, jaki jest w stanie osiągnąć przedstawiciel gatunku Homo sapiens, wynosi 150 lat. Dla porównania, średnia długość życia w Polsce wynosi niecałe 78 lat. Jeśli chodzi o najstarsze osoby, które żyły bądź żyją na Ziemi, to rekordzistką okazała się Francuzka Jeanne Calment, która osiągnęła 122 lata i 164 dni.
Pojedynek Dawida z Goliatem. Archeolodzy znaleźli grot pochodzący z okresu bibiljnej potyczki.
Wykonany z kości grot strzały, który znaleziono w starożytnym mieście Gat mógł zostać wystrzelony przez obrońców miasta w ramach walki opisanej w Biblii. Według Tanachu, król o imieniu Hazael, który rządził królestwem Aramu od około 842 do 800 roku p.n.e., podbił Gat przed marszem na Jerozolimę. Grot mógł zostać wyprodukowany w warsztacie w Gat, gdzie próbowano wytworzyć jak najwięcej oręża w celu obrony miasta. Warsztat ten został odkryty w 2006 roku i znajduje się w odległości około 300 metrów od miejsca, w którym znaleziono kościany grot. Na miejscu odkryto kilka kości należących do zwierząt gospodarskich, co sugeruje, że to z nich wykonywano groty.
Czytaj też: Galaktyka, która zmienia kształt. Uwiecznił ją Kosmiczny Teleskop Hubble’a
Na Jowiszu pada deszcz składający się z helu. Poznaliśmy związane z nim czynniki
Wygląda na to, że ciśnienie i temperatury panujące w obrębie Jowisza nie prowadzą do mieszania helu i wodoru, czyli głównych pierwiastków tworzących tamtejszą atmosferę. Oznacza to, że głęboko w atmosferze gazowego olbrzyma może dochodzić do rozdziału wodoru oraz helu, w efekcie czego ten drugi skrapla się, przyjmując formę cięższą od wodoru i opadając na powierzchnię planety. Aby się o tym przekonać, naukowcy wcisnęli mieszaninę wodoru i helu pomiędzy dwa diamenty, a następnie potraktowali całą mieszankę laserem, aby jeszcze bardziej ją skompresować. Wraz ze wzrostem ciśnienia i temperatury, można było zaobserwować gwałtowny wzrost odbijania światła przez materiał.
Mieszkańcy Amazonii wolniej się starzeją? Ich mózgi mają niesamowite właściwości
Badania z 2017 r. wykazały, że u 85% członków plemienia Tsimane w tętnicach nie odkłada się wapń, co obniża ryzyko zawałów serca niemal do zera. Rzeczona grupa składa się z około 17 tysięcy przedstawicieli, którzy zajmują się głównie polowaniem, zbieractwem, rybołówstwem i rolnictwem, a ich dieta jest bogata w warzywa i chude mięso. Z drugiej strony, mieszkańcy krajów zachodu prowadzą bardziej siedzący tryb życia i opierają się na diecie bogatej w cukier, tłuszcz i przetworzoną żywność. Badania wykazały, że mózgi Tsimane starzeją się o 70 procent wolniej niż w przypadku Amerykanów czy Europejczyków. Potwierdzają to mniejsze różnice w objętości mózgu, jeśli porówna się wartości odnotowane na poszczególnych etapach życia. Taka zależność jest niezwykle ważna, ponieważ spadek objętości mózgu jest związany z demencją.
Zaobserwowano niezwykle energetyczne światło. Naukowcy mają zagadkę do rozwiązania
Naukowcy z Chin wykryli rekordowo energetyczne światło, które ma energię wynoszącą około 1,4 kwadryliona elektronowoltów. Może to sugerować, że Droga Mleczna zawiera tzw. akceleratory cząstek, które rozpędzają elektrony i protony do ekstremalnych prędkości. Nie zawsze wiadomo, co powoduje powstawanie tych tzw. gorących punktów, choć w przeszłości zakładano, iż potencjalnymi „winowajcami” były mgławice i gwiezdne żłobki. Co ciekawe, LHAASO czyli instrument wykorzystany w badaniach, ma zostać w pełni ukończony dopiero w tym roku, dlatego można oczekiwać, że instrument ten doprowadzi do wielu kolejnych odkryć. Naukowcy mają nadzieję, że umożliwi on znalezienie kolejnych źródeł promieniowania.
